خرگوش‌ها چندین بیماری و مشکلات مربوط به سلامتی خود دارند. شناختن این مشکلات در تشخیص سریع و جلوگیری از جدی‌تر شدن آن‌ها به خرگوش کمک می‌کند. به این شکل شما می‌توانید از حیوان خانگی خود به‌خوبی مراقبت کرده و او را از ابتلا به بیماری‌های سخت یا حتی کشنده مصون نگه‌دارید. یکی از بیماری‌های شایع، مشکلات گوارشی و بیماری اسهال خرگوش است. در ادامه این مقاله از پتسی راجع به علائم، چگونگی تشخیص و درمان بیماری سخن می‌گوییم.
مدفوع خرگوش و نشانه‌هایی که در آن نهفته است
مدفوع خرگوش در دو نوع متفاوت تقسیم‌بندی می‌شود: مدفوع نرمال که به شکل و اندازه یک نخود است و بافتی خاک اره مانند و خشک و محکم دارند و سکوتروپ‌ها یا خوشه مدفوع که به شکل تمشک است و خرگوش آن‌ها را می‌خورد. مدفوع نرمال در خرگوش‌ها به شکل گلوله‌های کوچک قهوه‌ای به‌ظاهر پفکی است که در قفس خرگوش یا در جای جای منزل شما دیده می‌شود.
دلیل معرفی انواع موفوع چیست؟ می‌خواهیم که شما بتوانید اسهال خرگوش را از سکوتروپ‌های خورده نشده تشخیص بدهید. سکوتروپ‌ها مدفوع نرم، چسبنده و غنی از مواد مغذی هستند که توسط خرگوش دفع شده و سپس خرگوش به‌عنوان بخشی طبیعی از فرایند گوارش خود، آن‌ها را مجدداً می‌بلعد. درنتیجه سکوتروپ‌ها نباید در محل نگهداری خرگوش‌ها دیده شوند؛
با این حال باید این نکته را به یاد داشت که برخی خرگوش‌ها با مشکلات اضافه‌وزن، درد ستون فقرات یا درد در پاهای عقبی خود یا آن‌هایی که مبتلابه بیماری‌های دندانی هستند نمی‌توانند به‌آسانی سکوتروپ‌های خود را بخورند و این مسئله ممکن است باعث شود شما در اطراف خرگوش خود چندین سکوتروپ را مشاهده کنید.
در طرف مقابل، اسهال خرگوش بسیار آبکی یا دارای بافت خمیری است و شکل آن مشابه شکل مدفوع معمول خرگوش‌ها نیست. هم‌چنین ممکن است در بافت آن مقداری مخاط یا خون نیز دیده شود. بیماری اسهال یکی از بیماری‌های خطرناک در خرگوش‌هاست و در موارد جدی ممکن است به مرگ حیوان بینجامد.
علائم اسهال خرگوش
از علائم اسهال خرگوش می‌توان به بی‌اشتهایی، کاهش وزن، کثیفی در ناحیه دفع مدفوع، انرژی پایین، قایم کردن خود، ساکت‌تر بودن حیوان نسبت به مواقع دیگر، بادکردگی شکم و درد شکم، دندان قروچه، لرزیدن و قوز کردن اشاره کرد.(مقاله مرتبط: زبان بدن خرگوش)
دلایل اسهال خرگوش
اسهال خرگوش معمولاً یک علامت از مشکل دیگر است تا اینکه خود یک بیماری جداگانه محسوب شود؛ بنابراین ممکن است درنتیجه چندین مشکل سلامتی دیگر ایجاد شود. رایج‌ترین علل در ابتلای خرگوش به اسهال به شرح زیر است:
- اسهال مربوط به رژیم غذایی: اسهال مربوط به رژیم غذایی می‌تواند درنتیجه رژیم غذایی با فیبر کم، تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی، تغذیه با سبزی‌های نامناسب مانند کاهوی یخ‌زده و رژیم غذایی با مقادیر زیادی از سبزی‌های بدون خطر برای خرگوش ایجاد شود. دلایل دیگری مانند کم‌اشتهایی یا ایجاد تغییرات در اشتها مانند بیماری‌های دندان خرگوش، اضطراب یا منشأ دردهای دیگر نیز می‌توانند منجر به اسهال در خرگوش شوند.
- کوسیدیوز: کوسیدیوز و عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی در خرگوش‌هایی که تازه از شیر گرفته‌شده‌اند، خصوصاً آن‌هایی که در محیطی با ازدحام بالا و رعایت بهداشت کم زندگی می‌کنند یا آن‌هایی که با گروهی از خرگوش‌های دیگر میکس شده‌اند، شایع‌تر است.
- داروهای آنتی‌بیوتیک: درمان با یک سری از آنتی‌بیوتیک‌ها مثل آن‌هایی که از گروه پنی‌سیلین‌ها هستند؛ مخصوصاً اگر به‌صورت خوراکی به خرگوش داده شود باعث اسهال خرگوش می‌شوند. علت این مسئله، تأثیراتی است که این نوع از داروها می‌توانند روی باکتری‌های مفید در روده خرگوش که برای سلامتی حیوان ضروری هستند، بگذارند.
- بیماری‌های سیستمیک مانند بیماری کبد
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی در روده
تشخیص اسهال خرگوش
معاینه خرگوش برای داشتن بیماری‌های دیگر مثل بیماری‌های دندانی، مشکلات تنفسی یا علت‌های دیگری که باعث ایجاد درد، بیماری یا استرس در حیوان می‌شود، سرنخ‌هایی برای فهمیدن علت اصلی این مشکل در خرگوش‌ها است. سابقه بالینی نیز مثل تغییر ناگهانی رژیم غذایی یا درمان با داروهای آنتی‌بیوتیکی می‌توانند علت ابتلای خرگوش‌ها به اسهال باشند.
اگر دامپزشک به بیماری‌های سیستماتیک در حیوان مشکوک بود، آزمایش خون و دیگر روش‌ها مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس ری یا اسکن می‌تواند در تشخیص علت بیماری در حیوان کمک کند. همچنی نمونه‌برداری از مدفوع حیوان نیز ممکن است برای تشخیص عفونت‌های روده یا وجود انگل در سیستم گوارشی آن مفید باشد.
درمان اسهال خرگوش
درمان موفقیت‌آمیز به علت اصلی اسهال خرگوش بستگی دارد. اسهال مربوط به رژیم غذایی مثل پرخوری یا تغذیه با یک سری سبزی‌ها می‌تواند با تصحیح رژیم، هیدراته نگه‌داشتن حیوان و اطمینان از اینکه خرگوش در طول دوره درمان خود به‌اندازه غذا می‌خورد؛ درمان شود. علل دیگر ایجاد اسهال در خرگوش ممکن است به درمان‌های قوی‌تری نیاز داشته باشند؛ مانند داروهای مخصوصی که عفونت را درمان می‌کنند.
پیشگیری از اسهال خرگوش
در پیش گرفتن یک رژیم غذایی مناسب که از ۸۰ تا ۹۰ درصد یونجه باکیفیت بالا، ۵ تا ۱۰ درصد ناگت خرگوش مبتنی بر علف و ۵ تا ۱۰ درصد سبزیجات تازه و مناسب برای سلامتی خرگوش عامل مهمی در پیشگیری از ابتلا اسهال خرگوش است.
خطر ابتلا به عفونت روده را نیز می‌توان با قرنطینه کردن خرگوش جدید برای چند روز و سپس رها کردن او در بین دیگر خرگوش‌ها، خرید خرگوش از مکان‌های معتبر و حفظ پاکیزگی و بهداشت محیطی کاهش داد.
سخن پایانی
سلامت خرگوش‌ها به عملکرد خوب دستگاه گوارش آن‌ها بستگی دارد؛ بنابراین ما می‌توانیم در اغلب اوقات با توجه به تغییرات مدفوع خرگوش، بیماری او را تشخیص بدهیم. توجه به نوع و شکل مدفوع خرگوش به‌صورت روزانه برای اطمینان از سالم بودن حیوان می‌تواند ایده بسیار خوبی است. توصیه می‌شود در صورت مشاهده هرگونه علائم اسهال خرگوش یا مشکلات گوارشی هرچه سریع‌تر به دامپزشک مراجعه کنید تا ریشه بیماری درمان شود.
سؤالات متداول
- چرا خرگوش‌ها مدفوع خود را می‌خورند؟
همان‌طور که گفتیم خرگوش نوعی از مدفوع خود به نام سکوتروپ‌ها را می‌خورند. سکوتروپ‌ها سرشار از مواد مغذی هستند و خرگوش برای باز جذب آن مواد سکوتروپ‌های خود را می‌بلعد. - آیا می‌توانیم برای درمان اسهال خرگوش به‌صورت خودسر به او دارو بدهیم؟
توصیه ما این است که برای این مسئله به دامپزشک مراجعه کنید. - در صورت بی‌حال شدن خرگوش در اثر اسهال باید چه‌کار کنیم؟
برای این منظور می‌توانید یک سرم خانگی تشکیل‌شده از یک‌چهارم قاشق چای‌خوری شکر، یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک و ۱۰۰ سی‌سی آب را به‌خوبی باهم ترکیب کنی و آن را به حیوان بخورانید.
