اگر شما هم سرپرستی سگی را به عهده دارید، حتما از رشد سریع توله خود متعجب شده‌اید! مراحل رشد سگ‌ها از یک سالگی به بعد بسیار سریع است و در چشم به هم زدنی بالغ می‌شوند. بلوغ در سگ به عوامل زیادی مانند نژاد و جثه بستگی دارد و معمولاً بین ۷ ماهگی تا ۲ سالگی اتفاق می‌افتد. بلوغ سگ ماده و بلوغ سگ نر با علائم متفاوتی همراه است و نشانه‌های آن با دگرگونی‌های جسمی و رفتاری مشاهده می‌شود. بیایید در ادامه این مقاله از پتسی اطلاعات بیشتری درباره علائم رفتاری و سن بلوغ سگ نر و ماده به دست آوریم.
بلوغ سگ چیست؟
بالغ شدن سگ مابین رسیدن به بلوغ اجتماعی با بلوغ جنسی، رخ می‌دهد. وقتی سگ به بلوغ می‌رسد، مرحله جدیدی از زندگی را تجربه می‌کند و در این مرحله توانایی‌ها و شرایط زندگی سگ تغییر می‌کند. البته سگ‌ها قبل از رسیدن به بلوغ، احساسات را درک می‌کنند و توانایی‌های زیادی دارند. یکی از مهم‌ترین مسائلی که پس از بلوغ برای سگ رخ می‌دهد، توانایی تولیدمثل است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
سن بلوغ سگ
سن به بلوغ رسیدن سگ‌ها متفاوت است. معمولا سگ‌های بزرگ برای رشد به زمان بیشتری نیاز دارند و دیرتر به بلوغ می‌رسند. با این حال، بلوغ در اکثر سگ‌ها بین ۷ ماه تا ۲ سال رخ می‌دهد. جالب است بدانید که سن بلوغ در میان سگ‌های نر و ماده متفاوت است. سگ ماده در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و نر در ۶ تا ۷ ماهگی به بلوغ می‌رسد.
علائم بلوغ سگ
چند نشانه می‌تواند ما را به این نتیجه برساند که سگ بالغ شده است. نشانه‌های بلوغ در سگ‌های نر و ماده با هم متفاوت است، اما برخی از رفتارها در هردو جنس مشاهده می‌شود. در ادامه به بررسی علائم بلوغ در سگ‌های نر و ماده می‌پردازیم.
علائم بلوغ سگ نر
نشانه‌های بلوغ سگ‌های نر با توجه به نژاد و تغذیه می‌تواند از ۶ تا ۷ ماهگی متغیر باشد. این نشانه‌ها با دگرگونی در رفتار و تمایل به جنس ماده سگ‌ها نمود بیشتری پیدا می‌کند. سرکشی، رفتارهای خصمانه و تهاجمی، لج‌بازی در این دوره ظاهر می‌شود. بالا بردن پا هنگام ادرار از دیگر نشانه‌هاست. درست است که در این دوره سگ نر کوشش می‌کند تا با سگ ماده جفت‌گیری کند ولی توانایی انجام این کار را ندارد.
بروز رفتار شبیه جفت‌گیری روی عروسک‌های متعلق به سگ، بالش و پای افراد از نشانه‌های بلوغ است. بلوغ کامل سگ نر البته در دوازده تا پانزده ماهگی رخ می‌دهد و جانور توانایی بارور کردن سگ‌های ماده را پیدا می‌کند. در این سن، برای جلب توجه ماده‌ها سگ نر به در و دیوار و مکان‌هایی که بوی سگ‌های نر دیگری را می‌دهد بیشتر ادرار می‌کند. همچنین در این زمان، بر اثر کوچکترین تحریک، آلت تناسلی سگ از غلاف خارج می‌شود.
امکان تشخیص بلوغ در سگ نر نسبت به سگ ماده آسان‌تر است. چون رفتارهای ناهنجار و پرخاشگرانه در سگ‌های نر در این دوره بیشتر می‌شود.
علائم بلوغ سگ ماده
نخستین کنش‌های تناسلی و فحل شدن سگ ماده در شش یا هفت ماهگی رخ می‌دهد. بلوغ در سگ ماده می‌تواند تا هجده ماهگی طول بکشد. به طور میانگین فاصله دوره‌های فحلی هر هفت ماه یکبار است. در جریان همین دوران، سگ ماده به سگ‌های نر اجازه جفت‌گیری داده و آمادگی خود را برای فعالیت جنسی اعلام می‌کند.
هنگامی که اندام جنسی سگ متورم شده یا به رنگ قرمز در می‌آید اولین نشانه‌های بلوغ در آن‌ها نمودار می‌شود. ترشحات شفاف و لیس زدن این قسمت در سگ بیشتر دیده شده و همچنین ادرار آن افزایش می‌یابد. در این دوران سگ نر علاقه بیشتری به سگ ماده نشان می‌دهد.اما در این مدت که بین چهار تا چهارده روز طول می‌کشد، سگ ماده سگ‌های نر را نپذیرفته و گاه ممکن است رفتارهای تهاجمی و پرخاشگرانه از خود نشان دهد.
عوامل تأثیرگذار در رشد سگ‌ها چیست؟
چندین عامل در بلوغ سگ‌های نر و ماده نقش مهمی ایفا می‌کنند. در اینجا به اختصار به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- عقیم‌سازی : برخی از سرپرستان، تصور می‌کنند که رشد سگ پس از عقیم‌سازی متوقف می‌شود. جالب است بدانید که طبق نظر دام‌پزشکان، اگر عمل عقیم کردن سگ زودتر از ۳۷ هفتگی انجام شود، فرآیند رشد او را بهبود می‌دهد.
- ژنتیک : نقش ژنتیک در رشد سگ را نمی‌توان نادیده گرفت. سگ‌ها نیز مانند ما انسان‌ها ویژگی‌هایی را به صورت ژن از والدین خود به ارث می‌برند. ممکن است برخی نژاد‌ها به خصوص سگ‌های بزرگ، به دلایل ژنتیکی دیرتر از سایرین به بلوغ برسند.
- تغذیه : همانطور که می‌دانید، تغذیه نقش بسیار مهمی در رشد و حفظ سلامت سگ دارد. توصیه می‌شود از غذاهای متنوع و حاوی پروتئین، ویتامین و مواد مغذی برای او استفاده کنید. مقدار و نوع تغذیه به عوامل بسیار زیادی از جمله سن، وزن، شرایط سلامت و میزان فعالیت سگ بستگی دارد، بنابراین بهتر است برای تغییر غذای سگ و تعیین مقدار دقیق آن به دامپزشک مراجعه کنید.
نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که عقیم‌سازی سگ‌ها بر ترشح هورمون‌های آن‌ها مؤثر بوده و پیامد آن می‌تواند در رشد سگ تأثیرگذار باشد. بر اساس داده‌های برخی از پژوهش‌ها، عقیم‌سازی سگ‌ها تأثیر چندانی بر رشد آن‌ها ندارد. با این حال، برخلاف تصور عموم که عقیم‌سازی سبب توقف رشد سگ می‌شود، سگ‌هایی که تا پیش از سه سالگی عقیم شده‌اند رشد بهتری را تجربه کرده‌اند.
تغییر رفتار سگ در دوران بلوغ
به هنگام بلوغ شاهد تغییر رفتار در توله سگ‌ها خواهیم بود. مثلاً چیزهایی که به سگ آموخته‌اید ناخواسته فراموش شده‌اند و یا اینکه به سادگی، بسیاری از چیزها را فراموش می‌کند. ممکن است این چیزها شامل یادگیری دستشویی، آهسته قدم‌زدن با قلاده، و یا صدا زدن سگ باشد. حتی تعاملات آن‌ها با شما نیز دچار دگرگونی شده و بسیار به شما می‌چسبند؛ یا به شما آویزان می‌شوند. در این هنگام گویی توله سگ مشغول بررسی دوباره راهبردهای خود در برخورد با جهان پیرامونی است.
گاهی تغییرات رفتاری، ریشه‌ای است. مثلاً ممکن است توله سگ رفتارهای ترسناکی از خودنشان دهد. آن‌ها دیگر توله سگ نبوده و باید به تنظیم دوباره رفتارها و مهارت‌های اجتماعی خود بپردازند. بر طبق پژوهش‌ها سطح تستوسترون یک سگ نر نوجوان از سگ بالغ بیشتر است. به همین دلیل رفتارهای اغراق‌آمیز از آن‌ها بعید نیست. اعتماد به نفس بالا، خجالتی شدن، و یا ذوق زدگی زیاد، از همین نوع رفتارهاست.
آیا سگ‌ها پس از بلوغ دوران قاعدگی دارند؟
جالب است بدانید قاعدگی در سگ‌ها نیز رخ می‌دهد اما تفاوت آن با انسان‌ها در این است که این دوره مانند انسان، به صورت ماهانه نبوده و در دوران خاصی از سال (در بهار و پاییز) اتفاق می‌افتد.
مرحله دوم سیکل جنسی سگ که به آن دوره‌ی فحلی یا استروس گفته می‌شود به طور میانگین حدود ۹ روز بوده و در این دوره سگ ماده پذیرای سگ نر و آماده جفت‌گیری می‌باشد. پیش از آن، سگ مرحله تخمک‌گذاری (پروستروس) را پشت سر گذاشته است.
در دوره فحلی، اندام جنسی سگ ماده متورم شده و ترشحات خونی دارد. همچنین غدد شیری سگ بزرگ می‌شوند. در این دوران است که جفت‌گیری می‌تواند به بارداری سگ ماده منجر شود. چه خواستار باردار شدن سگتان باشید و چه نه، در این دوره باید مراقبت بیشتری از آن به عمل آورید تا به پایان برسد.
غذای سگ در دوران بلوغ
از آنجا که میزان مصرف انرژی در توله سگ‌ها به اندازه سگ‌های بالغ نیست باید رژیم غذایی متفاوتی را برای آن‌ها تدارک دید. این رژیم غذایی باید دارای چربی بالا و نیز پروتئین و کالری بیشتری باشد. همچنین از وجود ویتامین‌ها و مواد معدنی نباید غفلت کرد. (مقاله مرتبط: تغذیه توله سگ)
برای اینکه سگ بالغ دچار مشکلات معده نشود بهتر است به آرامی رژیم غذایی او را طی پنج تا هفت روز تغییر دهید. در هر وعده غذایی از غذای توله سگ بکاهید و آرام آرام سگ بالغ را به غذای تازه عادت دهید.
از آن جا که توله‌ها برای نیاز به تخلیه انرژی به فعالیت بیشتری نیاز دارند، با رسیدن به زمان بلوغ می‌توان تمرینات منظمی برای کمک به تناسب اندام و فعالیت بیشتر آن‌ها طراحی کرد. همچنین سگ‌های بالغ نیازمند ۳۰ دقیقه تمرینات هوازی در روز هستند که این فعالیت‌ها می‌توانند شامل پیاده روی، دویدن، بازی در پارک و شنا شود.
همچنین درست مانند فرزندان پسر ما که وقتی به دنیا می‌آیند از نظر آلت تناسلی و بیضه‌ها مورد بررسی پزشک قرار می‌گیرند، سگ‌های نر نیز بهتر است از هفت ماهگی به بعد نزد دامپزشک معاینه شوند تا پس از بررسی اندام جنسی و بیضه‌ها مشکلی در جهت بارور کردن ماده‌ها و یا عمل عقیم‌سازی نداشته باشند.
بلوغ توله‌سگ به چه معناست؟
زمانی که توله‌سگ متولد می‌شود تا حداکثر دوماه به مراقبت‌های ویژه‌ای احتیاج دارد. پس از آن مدت توله سگ می‌تواند از خود مراقبت کند و به جای شیر مادر از غذای توله‌سگ استفاده کند. به توله‌سگی که دوماه از عمر خود را گذرانده بالغ می‌گویند. این مرحله بلوغ توله‌سگ نام دارد که با بلوغ اصلی آن متفاوت است.
کلام پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا در رابطه با بلوغ سگ مطالبی را بیان کنیم. بالغ شدن سگ‌ها بر اساس نر و ماده بودن، نژاد و جثه آن‌ها متفاوت است. بلوغ در سگ نر مشخصه‌های ویژه خود را دارد. در حالی که تشخیص نشانه‌های بلوغ در سگ ماده دشوارتر است. نکته‌ای که نباید از نظر صاحبان سگ‌ها دور بماند اهمیت دادن و توجه خاصی است که باید به سگ‌ها در هنگام بلوغ داشت. باید تلاش کرد تا نیازهای سگ بالغ در این دوران به طرز درستی برطرف شود. نهایتاً اینکه اگر تغییرات رفتاری سگ‌ها از جمله رفتارهای تهاجمی و آزار دهنده بیش از حد معمول بود می‌توانید نسبت به عقیم‌سازی آن‌ها اقدام کنید.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با بلوغ سگ‌ها می‌توانید به این سایت مراجعه کنید.
سوالات متداول
- از کجا بدانم سگ من به بلوغ رسیده است؟
هنگامی که اندام جنسی سگ متورم شده یا به رنگ قرمز در می‌آید اولین نشانه‌های بلوغ در آن‌ها نمودار می‌شود. ترشحات شفاف و لیس زدن این قسمت در سگ بیشتر دیده شده و همچنین ادرار آن افزایش می‌یابد. - آیا سگ در دوران بلوغ پرخاشگر می‌شود؟
بر طبق پژوهش‌ها سطح تستوسترون یک سگ نر نوجوان از سگ بالغ بیشتر است. به همین دلیل رفتارهای اغراق‌آمیز از آن‌ها بعید نیست. اعتماد به نفس بالا، خجالتی شدن، و یا ذوق زدگی زیاد، از همین نوع رفتارهاست. - فحلی سگ ماده چگونه است؟
به طور میانگین فاصله دوره‌های فحلی هر هفت ماه یکبار است. در جریان همین دوران، سگ ماده به سگ‌های نر اجازه جفت‌گیری داده و آمادگی خود را برای فعالیت جنسی اعلام می‌کند.
