یکی از دوران مهم در زندگی سگ‌های ماده چرخه تولیدمثل او است. ممکن است چرخه تولیدمثل و فحل شدن سگ برای افرادی که تاکنون حیوان خانگی نداشته‌اند قابل تشخیص نباشد. به همین دلیل، ممکن است متوجه منظور و نیازهای او و شرایط نگهداری سگ در این دوران نشوند. پیشنهاد می‌شود که اگر قصد نگهداری و گرفتن سرپرستی سگ را دارید حتماً به طور کامل از مراحل رشد سگ آگاه شوید. بسیاری از افراد فحل شدن سگ را با پریودی سگ اشتباه می‌گیرند. جالب است بدانید چیزی به اسم پریودی سگ وجود ندارد! در ادامه این مقاله از پتسی در این باره بیشتر بخوانید.
| همه چیز راجع به فحل شدن سگ | |
| چرخه تولید مثل سگ | پروستروس/ فحلی سگ/ دی استروس/ آنستروس |
| سن فحل شدن سگ بزرگ | بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی |
| سن فحل شدن سگ کوچک | پس از ۴ ماهگی |
| فحل شدن سگ بزرگ | هر ۱۲ ماه یک بار |
| فحل شدن سگ کوچک | ۳ بار در سال |
| مدت زمان دوران فحلی | ۲ تا ۴ هفته |
| نشانه‌های فحلی سگ | تورم فرج و خونریزی واژِینال سگ/ لیس زدن بدن/ تغییر در مدفوع/ ارتباط بیشتر با سگ‌های نر/ قرارگیری در وضعیت جفت‌گیری/ فرار از خانه/ تغییرات روحی |
چرخه تولیدمثل سگ چیست؟
چرخه تولیدمثل سگ شامل چهار مرحله است که هر مرحله علائم مختص به خود را دارد. در هر یک از مراحل سگ نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهد. در ادامه به معرفی این چهار مرحله می‌پردازیم.
۱- پروستروس
پروستروس اولین مرحله از چرخه تولیدمثل سگ است. این مرحله معمولاً ۹ روز طول می‌کشد، اما از ۳ تا ۱۷ روز متغیر است. از علائم این مرحله می‌توان به تورم فرج، خونریزی، تغییرات اشتها و… اشاره کرد. به این دوره پریود شدن سگ هم می‌گویند. پریود سگ در هفته دوم شدیدتر می‌شود و خونریزی افزایش پیدا می‌کند. در این مرحله سگ وابستگی بیشتری به صاحب خود پیدا می‌کند و تقاضای نوازش دارد، اما برخی سگ‌ها بداخلاق‌تر می‌شوند. در دوره پروستروس ممکن است حیوان شما دچار بی‌اشتهایی سگ یا افزایش اشتها شود.
همان‌طور که خواندید سگ دچار تورم فرج می‌شود، به همین دلیل دم خود را در برابر فرجش قرار می‌دهد تا از آن محافظت کند.
۲- فحلی سگ
دوران فحل شدن سگ معمولاً ۹ روز طول می‌کشد، اما بین ۳ تا ۲۱ روز متغیر است. در این دوره تخمدان‌های سگ رهاسازی تخمک را انجام می‌دهند و سگ آماده باروری می‌شود. در این مرحله سگ ماده به برقراری رابطه جنسی تمایل دارد و دم خود را کنار فرج نگه می‌دارد. در این دوره همچنان خونریزی و پریود شدن سگ وجود دارد، اما از شدت آن کاسته می‌شود. در این دوره به دلیل افزایش میل جنسی تمرکز سگ فقط بر برقراری رابطه است و اشتهای او کاهش می‌یابد.
۳- دی استروس
در این دوره قابلیت بارداری سگ از بین می‌رود. دوره دی استروس از انتهای دوره فحل سگ شروع می‌شود و بین ۶۰ تا ۹۰ روز طول می‌کشد. در این دوران خونریزی یا پریود شدن سگ به اتمام می‌رسد و تورم فرج از بین می‌رود. در دوره سوم سگ ماده هیچ علاقه‌ای به برقراری رابطه با سگ نر ندارد. در صورت عدم پیشگیری در زمان فحلی، با بارداری سگ در این دوره مواجه هستید. اگر نمی‌خواهید حیوان شما باردار شود، باید عقیم کردن سگ را انجام دهید.
۴- آنستروس
این مرحله را می‌توان آخرین بخش از چرخه تولیدمثل سگ دانست. طول این دوره ۱۰۰ تا ۱۵۰ روز است. مرحله آنستروس سگ با نام دوره استراحت نیز شناخته می‌شود. در صورت بارداری، سگ فارغ شده است. در صورتی که باردار هم نباشد، میل جنسی ندارد. روزهای آخر این مرحله با روزهای اول مرحله اول چرخه تولیدمثل سگ یکی می‌شود.
سگ ماده چه زمانی فحل می‌شود؟
شروع زمان فحل شدن سگ به موارد زیادی از جمله نژاد، وزن و سبک زندگی سگ بستگی دارد. به طور متوسط اکثر سگ‌ها در شش‌ماهگی فحل می‌شوند. سگ‌های عروسکی و کوچک معمولاً پس از چهارماهگی فحل شدن را تجربه می‌کنند، اما سگ‌های بزرگ معمولاً بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی فحل می‌شوند.
اعداد ذکر شده میانگین و تقریبی هستند. اگر از زمان فحل شدن سگ شما گذشته است و علائمی را مشاهده نمی‌کنید، بهتر است به دام‌پزشک مراجعه کنید.
سگ هرچند وقت یک‌بار فحل می‌شود؟
بیشتر سگ‌ها دو بار در سال یا تقریباً هر شش ماه یک‌بار فحل می‌شوند، اگرچه زمان فحل شدن سگ بین نژادها و سگ‌های مختلف متفاوت است. سگ‌های نژاد کوچک ممکن است ۳ بار در سال فحل شوند، در حالی که سگ‌های نژاد غول‌پیکر فقط هر ۱۲ ماه یک‌بار این دوران را تجربه می‌کنند.
هنگامی که سگ تازه به بلوغ رسیده برای اولین بار فحل می‌شود. ممکن است دوران نامنظمی را تجربه کند، اما حدود دو سال طول می‌کشد تا چرخه فحل شدن سگ منظم شود. چون در دوران بلوغ چرخه فحلی سگ برای اولین بار شروع می‌شود، طبیعی است که چرخه آن‌ها تا حدودی نامنظم باشد. فحل شدن سگ‌ها به فصول ارتباطی ندارد، فقط برخی نژادها مانند سگ ماستیف در فصل بهار فحل می‌شوند.
دوران فحل سگ چقدر طول می‌کشد؟
لازم به ذکر است که گاهی مرحله اول و دوم چرخه تولیدمثل سگ را فحل شدن می‌دانند. دوران فحل شدن سگ معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد. سگ‌ها در تمامی دوران فحل پذیرای رابطه جنسی هستند، اما برخی سگ‌ها در اوایل چرخه خیلی به جذب سگ‌های نر علاقه ندارند. به طور کلی، اتمام دوره فحلی سگ را می‌توانید از بازگشت حالات طبیعی بدن مانند کاهش التهاب فرج، اتمام خونریزی و… متوجه شوید. سگ‌ها در تمامی طول عمر خود فحل شدن را تجربه می‌کنند، اما هرچه طول عمر سگ بیشتر می‌شود، فاصله بین فحل شدن هم بیشتر می‌شود.
۷ نشانه فحل شدن سگ
فحل شدن در سگ علائم زیادی به همراه دارد. در ادامه چند مورد از معروف‌ترین نشانه‌های فحل شدن سگ معرفی شده است. ممکن است سگ یک یا چند نشانه را هم‌زمان داشته باشد.
۱- تورم فرج و خونریزی واژِینال سگ
اولین نشانه فحل شدن سگ، تورم فرج و قرمز شدن آن است. در این زمان سگ خونریزی واژینال را نیز تجربه می‌کند. میزان خونریزی سگ پس از گذشت چند روز کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از عفونت و عدم پخش شدن خون، می‌توانید از پوشک‌های مخصوص سگ استفاده کنید. برخی افراد این خونریزی را پریود شدن سگ نیز می‌دانند.
۲- لیس زدن بدن
سگ‌ها با لیسیدن خود را تمیز و مرتب نگه می‌دارند. اگر متوجه شدید که سگ شما بیش از حد اندام خصوصی خود را لیس می‌زند، احتمالاً در دوران فحل قرار دارد. یک سگ ماده در پاسخ به نیاز جنسی، تورم فرج و ترشحات خونی خود را می‌لیسد.
۳- تغییر در ادرار کردن سگ
سگ ماده‌ای که آماده جفت‌گیری است، اغلب به‌طور متفاوتی ادرار می‌کند. سگ در دوران فحلی مقدار بیشتری ادرار می‌کند و در مکان‌های مختلف و پراکنده خود را تخلیه می‌کند. معمولاً سگ فحل شده ادرار خود را در اطراف سگ‌های نر پخش می‌کند تا آن‌ها را متوجه خود کند. پس، باید به مدفوع سگ توجه کنید.
۴- ارتباط بیشتر با سگ‌های نر
در این دوران سگ ماده تمایل دارد بیشتر با سگ‌های نر در ارتباط باشد. حتی اگر در گذشته با سگ‌های نر ارتباط خوبی نداشته است، در این دوران ممکن است به سمت آن‌ها جذب شود. سگ فحل شده دم خود را برای سگ نر تکان می‌دهد و اجازه بو کشیدن و لیسیدن فرج را می‌دهد. پس، حواستان به تکان دادن دم سگ خود باشد!
۵- قرارگیری در وضعیت جفت‌گیری
فحل شدن سگ باعث افزایش میل جنسی او می‌شود، در این دوران سگ تمایل دارد تا رابطه جنسی برقرار کن. بنابراین، همواره خود را در حالت‌های تولیدمثل و جنسی قرار می‌دهد. قرارگیری در وضعیت جنسی باعث جلب‌توجه سگ نر می‌شود.
۶- فرار از خانه
اگر سگ ماده شما در خانه دوستی نداشته باشد، تمایل دارد که از خانه بیرون برود و با سگ‌های نر ارتباط برقرار کند. توصیه می‌شود در این دوران درهای خانه را قفل کنید و اجازه خروج آزادانه به سگ ندهید. همچنین، هنگامی که با او به پیاده‌روی می‌روید، بهتر است از قلاده سگ استفاده کنید.
۷- تغییرات روحی سگ
سگ ماده در دوران فحلی دچار استرس و اضطراب می‌شود. تغییرات روحی در هر سگ متفاوت است. گاهی سگ‌ها حساس‌تر و مهربان‌تر می‌شوند. در برخی موارد سگ به نوازش بیشتری احتیاج دارد و خود را به شما نزدیک می‌کند.
روش‌های کنترل کردن حالت فحلی سگ
روش‌هایی برای کنترل کردن علائم فحل شدن سگ وجود دارد که با رعایت کردن آن‌ها می‌توانید این دوره را راحت‌تر سپری کنید. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- عقیم کردن سگ: بهترین راه کنترل کردن دوران فحل عقیم کردن سگ قبل از شروع این دوران است، زیرا در این صورت نیازهایش کنترل می‌شود و احساس بهتری دارد. همچنین، از حاملگی پرخطر سگ نیز جلوگیری می‌شود.
- توجه به تغذیه سگ: در این دوران به سگ خود بسیار توجه کنید و غذاهای موردعلاقه‌اش را در اختیارش قرار دهید. (مقاله مرتبط: تغذیه توله سگ)
- محل نگهداری سگ: سگ خود را در حیاط نگذارید. در دوران فحل شدن سگ، بوی خاصی از آن‌ها منتشر می‌شود که باعث کشش سگ‌های نر به آن‌ها می‌شود.
- استفاده از قلاده سگ: همواره از قلاده استفاده کنید. در صورت عدم استفاده از قلاده، ممکن است سگ به سمت سایر سگ‌های نر بدود.
- ورزش کردن سگ: ورزش کردن را فراموش نکنید! اگر سگ به‌طور مرتب فعالیت داشته باشد، برخی از انرژی آن تخلیه می‌شود و کمتر به نیاز جفت‌گیری توجه می‌کند.
- ارتباط با دام‌پزشک: بهتر است با شروع دوران فحل شدن سگ، با دام‌پزشک خود در ارتباط باشید.
آیا اولین دوره فحل برای بارداری مناسب است؟
سگ‌ها از اولین دوره فحل شدن می‌توانند باردار شود، اما بارداری سگ به شرایط مناسبی احتیاج دارد. سگی که برای اولین بار فحل شده سن کمی دارد و از نظر جسمی توانایی بارداری ندارد. بهتر است بارداری را به دوره‌های بعدی فحل شدن سگ واگذار کنید. در صورت بارداری سگ و خطرناک بودن برای سگ ماده، بهتر است که سقط‌جنین انجام دهید.
آیا سگ‌ها پریود می‌شوند؟
برای جواب دادن به این سوال بهتر است به چرخه تولیدمثل سگ رجوع کنیم. سگ‌ها در مرحله اول و دوم چرخه تولیدمثل خود دچار خونریزی واژینال می‌شوند. سگ‌ها پریود منظم ماهانه ندارند، اما هنگام ورود به دوران فحلی دچار خونریزی می‌شوند. به طور کلی، موضوعی به نام پریود سگ وجود ندارد و خونریزی به دلیل فحل شدن سگ است.
تفاوت فحل شدن با پریود شدن سگ چیست؟
فحل شدن شامل مراحلی از چرخه تولیدمثل است که برای تمامی سگ‌ها اتفاق می‌افتد. پریودی یا خونریزی سگ یکی از نشانه‌های فحل شدن سگ است و خودبه‌خود اتفاق نمی‌افتد. برخی افراد فحل شدن سگ را با پریودی اشتباه می‌گیرند، اما لازم بدانید که پریودی در سگ‌ها وجود ندارد.
نتیجه‌گیری
فحل شدن سگ یک چرخه بسیار طبیعی در بدن سگ است. توصیه می‌شود به‌عنوان صاحب سگ، در این دوره مراقبت‌های ویژه‌ای را انجام دهید و محل زندگی و شرایط خواب و خوراک او را به مناسب‌ترین حالت ممکن دربیاورید. در این دوره مراقب میزان غذای سگ باشید، زیرا سگ تنها به فکر برقراری رابطه جنسی است و ممکن است به غذا توجهی نکند. اگر قصد بارداری ندارید، بهتر است سگ را قبل از فحل شدن عقیم کرده تا به‌راحتی از این دوره عبور کنید.
برای اطلاعت بیشتر
سوالات متداول
- آیا تمامی سگ‌ها فحل می‌شوند؟
تمامی سگ‌های ماده دچار فحل می‌شوند. - فحل شدن به چه معناست؟
فحل شدن سگ ماده به‌منظور آمادگی برای رابطه جنسی است. - دوران فحل چقدر طول می‌کشد؟
دوران فحلی سگ حدود یک تا دو ماه است. - علائم فحل شدن سگ ماده چیست؟
سگ ماده در این دوران بدن خود را می‌لیسید، خونریزی دارد، به سگ نر تمایل نشان می‌دهد، اضطراب دارد و… - آیا سگ‌ها پریود می‌شوند؟
خونریزی یکی از نشانه‌های فحل شدن است. سگ‌ها به طور طبیعی پریود نمی‌شوند.
