کوچکتر بودن طوطی راهب نسبت به انواع دیگر طوطی یکی از دلایل انتخاب این پرنده به عنوان حیوان خانگی است. این پرنده باهوش که به تقلید صداهای اطراف و پرحرفی مشهور است یکی از بهترین گزینه‌ها برای کسانی است که تجربه زیادی در نگهداری از طوطی‌ها ندارند. در این مقاله از پتسی با این پرنده بازیگوش و دوست‌داشتنی بیشتر آشنا می‌شویم.
| مشخصات طوطی راهب | |
| زیستگاه | آمریکای جنوبی |
| طول | ۲۷ تا ۳۳ سانتی‌متر |
| وزن | ۸۵ تا ۱۴۱ گرم |
| رنگ | سبز روشن، خاکستری، شکم زرد مایل‌به‌سبز |
| طول عمر | ۲۰ تا ۳۰ سال |
| رفتار | باهوش، شجاع، کنجکاو، مقلد، آموزشپذیر و پرتحرک |
| ابعاد قفس | ۴۵ * ۴۵ * ۵۵ سانتی‌متر |
| تغذیه | میوه‌ها، شکوفه‌ها، حشرات، جوانه‌های گیاهان، دانه کدو تنبل، سایر دانه‌های کوچکتر |
| بیماری | عفونت پلیوماویروس، کبد چرب، پرکنی، تب طوطی |
طوطی راهب یا کواکر
طوطی راهب یا کواکر (Myopsitta monachus) گونه‌ای از خانواده Psittacidae است. این طوطی کوچک به رنگ سبز روشن و سینه خاکستری و شکم زرد مایل‌به‌سبز، ۲۰ تا ۳۰ سال عمر می‌کند. درباره اسم این پرنده داستان‌های مختلفی وجود دارد؛ بعضی می‌گویند نام کواکر به خاطر رنگ خاکستری گلویش است و بعضی دیگر اعتقاد دارند رنگ پشت سر پرنده شبیه کلاه راهب‌هاست و به این دلیل طوطی راهب نام گرفته است. همچنین گفته می‌شود نام کواکر به خاطر نوع خاص لرزشی است که در حرکات این پرنده وجود دارد.
زیستگاه طوطی راهب
طوطی راهب از مناطق معتدل و نیمهگرمسیری آمریکای جنوبی و مناطقی با آب و هوای مشابه در آمریکای شمالی و اروپا آمده است. همچنین این پرنده در نزدیکی منابع آبی بزرگ و در مناطق کم‌ارتفاع پاراگوئه، بولیوی، آرژانتین و برزیل، در پارک‌های شهری مزرعه‌ها و حیاط‌های خانه‌های آمریکای جنوبی هم دیده می‌شود. طوطی کواکر جنگل‌های بوته‌ای و نخلستان‌ها و درختان اکالیپتوس در مناطق کم‌باران را برای زندگی ترجیح می‌دهد.
ویژگی‌های ظاهری طوطی راهب
طوطی کواکر پرنده‌ای با جثه متوسط است که از سر تا نوک دم بلند و مخروطی‌اش حدود ۲۷ تا ۳۳ سانتی‌متر طول و ۸۵ تا ۱۴۱ گرم وزن دارد. رنگ اصلی پرنده سبز و خاکستری است. طوطی راهب بالغ پیشانی آبی مایل به خاکستری دارد؛ گونه‌ها و گلو و شکم به رنگ خاکستری و پرهای زیر شکم به رنگ سبز زیتونی است. قسمت پایین شکم، پاها و زیر دم کواکر سبز مایل به زرد دیده می‌شود.
منقار این پرنده به رنگ صورتی مایل به قهوه‌ای روشن و پاهایش خاکستری و چشم‌هایش قهوه‌ای است. کواکرهای ماده ۱۰ تا ۲۰ درصد کوچکتر هستند، اما دو جنس نر و ماده این پرنده آن‌قدر شبیه به هم هستند که فقط می‌توان با آزمایش جنسیتشان را تشخیص داد. این پرنده با استفاده از اصلاح نژادی در رنگ‌هایی غیر از رنگ‌های طبیعی مثل سفید و آبی و زرد به جای سبز تولید شده است.
ویژگی‌های رفتاری طوطی کواکر
طوطی کواکر بسیار بازیگوش و پرحرف است. ارتباط قوی او با انسان‌ها و رفتارهای شیطنت‌آمیزش باعث می‌شود افراد خانواده از حضورش لذت ببرند. ارتباط قوی و مداوم با این پرنده باعث می‌شود به سرعت اجتماعی شود. بهتر است این پرنده را با گونه‌های دیگری از پرندگان در خانه نگه ندارید؛ چون این پرنده در طبیعت با هم‌گونه‌های خود زندگی می‌کند و نمیتواند با پرنده‌های دیگر کنار بیاید. اگر تمایل ندارید که تعداد کواکرهای شما ناگهان زیاد بشود از جنسیت دو کواکری که در یک قفس نگه می‌دارید مطمئن شوید.
طوطی کواکر در طبیعت به ساختن لانه‌های مستحکم در ارتفاع مشهور است. طوطی راهب و طوطی صخره‌ای تنها گونه‌های طوطی هستند که به جای استفاده از سوراخ در درخت، روی درخت لانه چوبی می‌سازند. طوطی‌های کواکر به‌صورت جمعی زندگی می‌کنند و شکل لانه‌سازی آنها در میان طوطی‌ها منحصر‌به‌فرد است.
کواکرها معمولاً از انسان دوری نمی‌کنند و در شهرهای کوچک و بزرگ و همچنین در مزرعه‌ها و باغ‌هایی ساکن می‌شوند که در آنها منبع غذایی قابل اعتمادی وجود داشته باشد. طوطی‌های راهب در زمستان برای یافتن منابع غذایی بهتر مهاجرت می‌کنند. کواکرها باهوش، شجاع، کنجکاو، مقلد، آموزشپذیر و پرتحرک هستند و اگر فرصت پرواز در خانه را داشته باشند، علاقه زیادی به جمع کردن اشیا از گوشه و کنار خانه و انبارکردن آن در قفس دارند.
بهداشت طوطی راهب
قفس پرنده خود را در فضای اصلی خانه مانند اتاق نشیمن بگذارید. فضای خانه را مرتب و منظم نگه دارید. فضای خانه شلوغ نامنظم و شلختگی به کواکر استرس وارد می‌کند و باعث پرخاشگری طوطی می‌شود. قفس کواکر را تمیز نگه دارید و ضایعات غذا را از آن خارج کنید و روزنامه کف آن را مرتب عوض کنید. یا اینکه قفس را روی سطحی مانند کاشی یا سرامیک قرار دهید که تمیز کردن زیر آن راحت‌تر باشد.(مقاله مرتبط: انتخاب قفس پرنده)
یک دام‌پزشک خوب پیدا کنید و معاینه‌های سالیانه پرنده را انجام بدهید. به سلامتی پنجه، پرها و منقار پرندگان توجه ویژه داشته باشید.
تغذیه طوطی راهب
برای تغذیه طوطی راهب می‌توانید از انواع دانه‌ها، میوه‌ها، شکوفه‌ها، حشرات، جوانه‌های گیاهان، دانه‌های دانه کدو تنبل و سایر دانه‌های کوچکتر استفاده کنید. همچنین این پرنده به سیب‌زمینی، حبوبات، گوشت خشک‌شده، غلات مانند ذرت و مرکبات هم علاقه دارد. سبزیجات سبز تیره و زرد خردشده، انواع میوه‌ها، تخم‌مرغ پخته سفت و پنیر رنده‌شده نیز از غذاهای مورد علاقه طوطی راهب است.
برای تغذیه طوطی کواکر به این نکتهها دقت کنید:
- هر دو ساعت غذاهای موجود در قفس را تعویض کنید تا پرنده از غذای مانده مصرف نکند.
- برای تغذیه پرنده خود می‌توانید از پلت طوطی استفاده کنید.
- دادن کاهو و کلم، آووکادو، کافئین، شکلات و الکل به طوطی کواکر ممنوع است.
- کشمش و موز را باید در حد متعادل به پرنده بدهید؛ مصرف زیاد آنها ممکن است باعث یبوست شود.
- وزن پرنده را با دقت در مقدار غذایش کنترل کنید. مثلاً در دادن آجیل و دانه‌های چاق‌کننده به پرنده زیاده‌روی نکنید؛ چون ممکن است به بیماری کبد چرب مبتلا شود.
- هر روز آب داخل قفس را عوض کنید.(مقاله مرتبط: آب خوردن پرندگان)
- مکمل‌های غذایی را به آب اضافه نکنید؛ آنها را به صورت پودری روی غذای پرنده بریزید.
تربیت طوطی کواکر سخنگو
طوطی کواکر یک حیوان خانگی کاملاً مقلد و آموزشپذیر است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این پرنده این است که می‌تواند همه صداهای اطرافش را تقلید کند. این طوطی علاوه بر توانایی تقلید صداها و کلمات در یادگیری حرف زدن و ارتباط با انسان با طوطی‌های سخنگو بزرگ رقابت می‌کند.
غذا دادن با دست به پرنده یکی از بهترین روش‌های آموزش به اوست. غذا دادن و نزدیک کردن دست به پرنده را باید از پشت میله‌های قفس و به آهستگی شروع کنید تا زمانی که پرنده به شما اعتماد کند و غذا را از دست شما بگیرید یا روی دست شما بنشیند. در زمان آموزش پرنده مراقب باشید کودکان زیاد به آنها نزدیک نشوند؛ چون ممکن است به کودکان آسیب برساند.
نگهداری طوطی راهب
همانطور که گفتیم طوطی راهب حیوان خانگی باهوش و پرجنب‌وجوشی است. به همین دلیل در مراقبت از این پرنده باید از هر جهت مراقب باشید؛ به‌ویژه اگر به او اجازه می‌دهید که در خانه پرواز کند باید مراقب کودکان و اشیای مختلف باشید که به کسی یا چیزی آسیب نرسد.(مقاله مرتبط: باهوش‌ترین پرندگان خانگی)
طوطی کواکر جونده‌ای قوی است؛ اگر قفسش محکم و ایمن نباشد یا بخش‌های قابل جویدن داشته باشد ممکن است از قفس فرار کند. حداقل ابعاد قفس طوطی کواکر ۴۵ در ۴۵ در ۵۵ سانتی‌متر ارتفاع است. این پرنده غریزه لانه‌سازی دارد؛ بهتر است وسایلی که برای لانه‌سازی مناسب باشند در قفسش بگذارید.
محل‌هایی برای نشستن پرنده در قفس در نظر بگیرید که بتواند بهراحتی روی آنها بنشیند و پاهایش اذیت نشوند. دقت کنید ضخامت میله‌های محل نشستن با پاهای پرنده هماهنگ باشد. از نخ‌ها و طناب‌ها و تورهای رنگی برای سرگرم کردن پرنده استفاده کنید اما آنها را طوری بگذرید که غذا و آب پرنده آلوده نشود. قفس پرنده را دور از پنجره‌ها و از باد و باران دور نگه دارید.
به طور کلی برای مراقبت از طوطی کواکر در خانه به این نکتهها دقت کنید:
- برای جلوگیری از خطرات ناشی از شیطنت کواکر مراقب حرکات او باشید. حرکات تند او گاهی باعث آسیب‌دیدگی‌اش می‌شود.
- اگر حیوان خانگی دیگری در خانه دارید کواکرها را از آنها دور نگه دارید.
- اسباب بازی‌طوطی متنوع برای کواکر تهیه کنید و مرتب آنها را با هم عوض کنید که همیشه مشغول بماند و حوصله‌اش سر نرود.
- کواکرها معمولاً صداهای داخل خانه را تقلید می‌کنند؛ بنابراین دقت کنید که از تلوزیون یا وسایل پخش صدا چه صداهایی ممکن است پخش شود و یاد بگیرند.
بیماری‌های طوطی راهب
کم‌تحرکی، گوشه‌گیری، اسهال، یبوست و کندن پر از نشانه‌های بیماری طوطی کواکر است. در زمان مشاهده این حالت‌ها در پرنده در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرید. در اینجا به بیماری‌های رایج طوطی کواکر می‌پردازیم.
- کبد چرب
کبد چرب یکی از مشکلات رایج انواع حیوانات خانگی است که در طوطی‌های کواکر بسیار دیده می‌شود. بیشتر طوطی‌هایی که به مقدار کنترل‌نشده‌ای از دانه‌های چرب تغذیه می‌شوند به بیماری کبد چرب دچار می‌شوند. رشد نامنظم منقار یکی از نشانه‌های مشکل کبد چرب در پرنده است.
- کندن پر
یکی از رفتارهای مخرب پرنده‌هایی که در خانه نگهداری می‌شوند، کندن پر است. این رفتار معمولاً از استرس ناشی می‌شود، اما ممکن است به دلیل عفونت ژیاردیا یا عفونت روده پرنده باشد که هضم چربی و جذب ویتامین را برای او مشکل می‌کند.
- پسیتاکوز یا تب طوطی
پسیتاکوزیس بیماری شایع و واگیردار در همه طوطی‌ها است که توسط باکتری ایجاد می‌شود. بیاشتهایی، لرزش، مشکلات تنفسی، اسهال، پرهای پرزدار، ترشحات چشم و بینی، التهاب چشم، کاهش وزن از نشانه‌های این بیماری هستند. در صورت وجود هر یک از این نشانهها یا چند مورد از آنها فوراً به دام‌پزشک مراجعه کنید.
- عفونت پلیوماویروس
کواکرهای جوان در مقابل این ویروس ضعیف هستند. این عفونت یک بیماری کشنده است که به چند عضو بدن پرنده به صورت همزمان حمله می‌کند. استفراغ، بیاشتهایی، تورم معده، اسهال، تکرر ادرار، مشکلات تنفسی، تغییر شکل پرها، کاهش وزن و لرزش از علائم این بیماری هستند.
تولید مثل طوطی راهب
جفت‌گیری طوطی راهب تابستان آغاز می‌شود و تا اواسط پائیز ادامه می‌یابد. کواکرهای وحشی به صورت گروهی زندگی می‌کنند. هر جفت لانه مخصوص خودش را دارد که معمولاً سه فضای مجزا دارد؛ یکی برای جوجه‌کشی و تغذیه جوجه‌های جوان، دیگری برای تغذیه جوجه‌های بزرگتر و سومی که والدین می‌توانند از آنجا از لانه در مقابل خطرات بیرون محافظت کنند. تخم‌های کواکر معمولاً در دسته‌های چهار تا هفت‌تایی است و جوجه‌کشی تقریباً بیست تا سی روز طول می‌کشد.
نتیجه‌گیری
طوطی راهب یک حیوان خانگی اجتماعی، بازیگوش و دوست‌داشتنی است. در عین حال این پرنده می‌تواند بسیار پرسروصدا و پرحرف باشد و با کمترین بی‌توجهی به موجودی خشن تبدیل شود. معاشرت با انسان‌ها و ارتباط مدارم با این پرنده باعث می‌شود که راحت‌تر اهلی شود.اگر به فکر آوردن یک طوطی کواکر به خانه هستید باید خود را برای یک تعهد بلندمدت آماده کنید.
همچنین به دلیل تنوع‌طلبی و نیاز شدید این پرنده به بازی و تحریک ذهنی باید مخارج خرید اسباب‌بازی‌ها و وسایل سرگرمی او را هم در نظر داشته باشید. طوطی راهب در یک محیط ارتباطی قوی و یک خانه تمیز و منظم می‌تواند سال‌‌ها دوست خوبی برای شما و خانواده‌تان باشد.
سؤالات متداول
- نگهداری از کواکر سخت است؟
نسبت به گونه‌های بزرگتر طوطی نگهداری از کواکر راحت‌تر است و برای مبتدی‌ها انتخاب خوبی است. - طول عمر طوطی‌های راهب چقدر است؟
طول عمر طوطی‌های راهب ۲۰ تا ۳۰ سال است. - دو طوطی راهب را می‌توان در یک قفس نگه داشت؟
بهتر است این کار را نکنید؛ چون کواکرها در قفس حتی با هم‌گونه‌های خودشان هم به سختی کنار می‌آیند.
