دیسپلازی سگ از جمله بیماری‌های شایع در سگ‌هایی با جثه بزرگ یا نژاد ترکیبی است. اگرچه در سگ‌هایی با جثه و وزن متفاوت ممکن است اتفاق بیفتد. این بیماری در صورت تغییر شکل غیر طبیعی در یک یا همه مفصل‌های سگ به وجود می‌آید. دیسپلازی منجر به شلی مفصل می‌شود و مشکلات حرکتی، درد و آرتروز را به همراه دارد. این بیماری در سنین پایین به وجود آمده، اما ممکن است تا بزرگ شدن سگ علائم بالینی از خود نشان ندهد.
غربالگری زود هنگام برای دیسپلازی مفصل باعث شناخت مفصل تغییر شکل یافته می‌شود. با شروع درمان این بیماری در دوره اولیه آن به جلوگیری از درد و مشکلاتی از این دست در سگ خود کمک خواهید کرد. با پتسی برای درک دقیقی از دیسپلازی مفصل، روش تشخیص آن و راه‌های درمان این بیماری همراه باشید.
بیماری دیسپلازی سگ چیست؟
دیسپلازی سگ، از شایع‌ترین بیماری‌های ارتوپدی است که در سگ‌ها دیده می‌شود. دیسپلازی یک بیماری ژنتیکی مفصلی-بافتی است که در مفصل‌های لگن و آرنج سگ‌ها دیده می‌شود. بیماری دیسپلازی سگ در اثر رشد و تکامل غیرطبیعی یک یا چند مفصل ایجاد می‌شود. به تعویق انداختن یا عدم درمان دیسپلازی سگ، منجر به آرتریت، آتروفی عضلانی و محدودیت در تحرک می‌شود. این بیماری ممکن است در نقاط مختلف بدن سگ رخ دهد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
دیسپلازی آرنج سگ: آرنج سگ‌ها از سه استخوان مختلف تشکیل شده است. در صورتی که این سه استخوان به شکل اشتباهی کنار هم قرار گیرند، اختلال ایجاد می‌کنند. توزیع وزن به صورت غیر عادی روی استخوان‌ها پخش می‌شود که باعث مشکل در راه رفتن سگ می‌شود.
دیسپلازی لگن سگ: این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که مفصل ران سگ به رشد طبیعی خود ادامه ندهد. در این اختلال، مفصل‌ها نرمی طبیعی خود را ندارند، به خوبی روی هم قرار نمی‌گیرند و باعث بی‌ثباتی می‌شوند. در این صورت، غضروف و استخوان لگن شروع به فرسایش می‌کنند و استخوان‌ها روی همدیگر ساییده می‌شوند. با گذشت زمان مفصل ران شل شده و باعث اختلال در عملکرد و در نهایت درد می‌شود.
دلیل بیماری دیسپلازی سگ
دیسپلازی یک بیماری ژنتیکی است و بیشتر در سگ‌های با جثه بزرگ اتفاق می‌افتد. اما همه نوع نژاد سگ ممکن است مبتلا به آن شوند. در صورتی که به توله سگ‌هایی که زمینه ژنتیکی بیماری دیسپلازی دارند، بیش از حد غذا دهید، بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند و استخوان‌ها سریع‌تر از حالت طبیعی خود رشد می‌کنند.
علاوه بر زمینه ژنتیکی، ورزش‌های سنگین از دیگر عوامل پدید آمدن بیماری دیسپلازی در سگ است.
نژادهای مستعد ابتلا به دیسپلازی
همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم، زمینه ژنتیکی در بیماری دیسپلازی سگ بسیار موثر است. سگ‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- سگ کوهستانی برنس (Bernese Mountain Dog)
- گلدن رتریور (Golden Retriever)
- ژرمن شپرد (German Shepherd)
- روتوایلر (Rottweiler)
- سنت برنارد (St. Bernard)
- لابرادور رتریور (Labrador Retriever)
- سگ نیوفاندلند (Newfoundland dog)
علائم بیماری دیسپلازی سگ
دیسپلازی سگ در ناحیه آرنج و لگن ممکن است رخ دهد. از این رو در این بخش به سراغ علائم شایعی که بیانگر این اختلال‌ها هستند می‌رویم. علائم دیسپلازی آرنج سگ به شرح زیر هستند:
- لنگیدن در یک یا دو پای جلویی
- سفتی در ناحیه جلویی پا (به ویژه بعد از دراز کشیدن یا زمانی که خیس می‌شوند)
- بی‌تحرکی
- تمایل نداشتن به ورزش
- برآمدگی پا
علائم دیسپلازی لگن در سگ‌ها متفاوت با علائم ناحیه آرنج هستند. با مشاهده علائم زیر در توله سگ خود، برای درمان این بیماری اقدام نمایید. علائم دیسپلازی لگن سگ‌ها عبارتند از:
- ناراحتی یا درد هنگام ورزش سگ
- سفت شدن پاهای عقبی هنگام راه رفتن یا دویدن
- از دست دادن تونوس ماهیچه‌ای در پشت پاها یا ران‌ها
- تمایل نداشتن به راه رفتن، دویدن یا پریدن
- سفتی هنگام بلند شدن بعد از استراحت
- ساییده شدن مفصل‌ها هنگام حرکت
- لنگیدن
- مشکل در حرکت
- کم‌تحرکی
- بی‌حالی
- در حالت دویدن مانند خرگوش‌ها جست‌وخیز می‌کنند
- انتقال وزن به پاهای جلویی
- مشکل در ایستادن
- نشستن غیرطبیعی
بیماری دیسپلازی سگ با درد و آسیب همراه است. معمولاً این بیماری در ۵ تا ۷ ماه اول یا در میانسالی سگ ظاهر می‌شود. البته این بیماری ممکن است همه علائم بالا را از خود نشان ندهد. در هر صورت، علائم شایعی که به آن‌ها اشاره کردیم، به شما در درک نارضایتی سگتان کمک می‌کند. بنابراین، به محض مشاهده چنین علائمی، سگ خود را نزد دام‌پزشک ببرید. (مقاله مرتبط: پیری سگ)
مراحل تشخیص دیسپلازی
بعد از مشاهده علائم دیسپلازی سگ، هر چه سریع‌تر او را نزد دام‌پزشک ببرید. در صورت تشخیص این بیماری، دام‌پزشک درمان سگتان را شروع می‌کند. در مرحله نخست، دام‌پزشک با معاینات فیزیکی، وضعیت تمام مفاصل سگ را بررسی می‌کند. اغلب با حرکت دادن پاهای جلو و عقب سگ، هرگونه ساییدگی، درد یا کاهش دامنه حرکتی را شناسایی می‌کند. در مرحله بعد، در صورت تشخیص علائم دیسپلازی توسط دام‌پزشک، آزمایش خون گرفته می‌شود.
آزمایش خون وجود هرگونه التهاب و بیماری مفصلی را نشان می‌دهد. داشتن تاریخچه کامل سلامتی و پزشکی شامل هرگونه آسیب یا علائم خاص و همچنین نژاد سگ از دیگر اطلاعات ضروری محسوب می‌شود. در مرحله پایانی، برای تشخیص دقیق دیسپلازی سگ عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام می‌شود. همچنین، در مواردی سی تی اسکن یا MRI برای تشخیص بیماری دیسپلازی ضروری است.
درمان دیسپلازی سگ
درمان بیماری دیسپلازی سگ با توجه به شدت علائم بیماری، سبک زندگی، اندازه و سن سگ متفاوت است. بسته به شرایط سگ، دام‌پزشک برای درمان او از رژیم غذایی متفاوت، ورزش‌های خاص، داروهای ضد درد یا جراحی استفاده می‌کند. در درمان با دارو از مسکن‌های مختلف برای آرام کردن درد و ناراحتی استفاده می‌شود. علاوه بر دارو، جراحی هم یک روش برای درمان دیسپلازی در سگ است. از ۳ روش زیر جراحی دیسپلازی سگ انجام می‌شود:
۱- استئوتومی مفصل: این جراحی معمولا در سگ‌های زیر ۱۰ ماه انجام می‌شود که شامل بریدن استخوان لگن در قسمت‌های خاص است. علاوه بر این چرخاندن بخش‌هایی خاص به منظور دستیابی به بهبود عملکرد مفصل انجام می‌شود.
۲- تعویض جزئی مفصل: این نوع جراحی برای سگ‌های جوان و مسن کاربرد دارد. با برداشتن سر استخوان مفصل، به بدن اجازه می‌دهد تا مفصلی کاذب ایجاد کرده و درد را کاهش دهد. از طریق این جراحی عملکرد طبیعی مفصل بازیابی نمی‌شود؛ اما این روش برای کاهش درد مؤثر به شمار می‌آید.
۳- تعویض کامل مفصل: تعویض کامل مفصل از موثرترین جراحی‌‌ها برای درمان دیسپلازی سگ است. این جراحی با استفاده از ایمپلنت‌های پلاستیکی و فلزی برای جایگزینی کل مفصل انجام می‌شود. تعویض کامل مفصل موجب بازگشت عملکرد طبیعی لگن و از بین رفتن ناراحتی و درد در سگ می‌شود.
درمان‌هایی مانند لیزر درمانی سرد، طب سوزنی و فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد مفصل‌ها و درمان دیسپلازی انجام می‌شود. توجه داشته باشید که با مراجعه به دام‌پزشک، بهترین و امن‌ترین روش به سگ شما توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
دیسپلازی سگ، از شایع‌ترین بیماری‌های ارتوپدی و همچنین ژنتیکی است که در مراحل رشد سگ پدیدار می‌شود. در صورتی که مفصل‌های سگ به طور غیرعادی رشد کنند و استخوان‌ها به خوبی روی هم سوار نشوند، این بیماری رخ می‌دهد. علائم زیادی برای تشخیص اولیه دیسپلازی وجود دارد. از مهم‌ترین علائم می‌توان به لنگیدن و مشکل در حرکت اشاره کرد. این بیماری قابل درمان است و به نژاد، شدت بیماری، سن، جثه و سبک زندگی سگ بستگی دارد. پیشنهاد می‌کنیم به محض مشاهده علائم ناراحتی در سگ، او را هرچه سریع‌تر نزد دام‌پزشک ببرید.
سوالات متداول
- چه عواملی باعث بیماری دیسپلازی سگ می‌شوند؟
اضافه‌وزن (چاقی سگ) و تغذیه نامناسب، سرعت رشد بالا، ورزش خیلی زیاد یا خیلی کم منجر به بیماری دیسپلازی سگ می‌شود.
- بیماری دیسپلازی چیست؟
دیسپلازی سگ از شایع‌ترین بیماری‌های ارتوپدی است که در سگ‌ها دیده می‌شود. یک بیماری ژنتیکی مفصل-بافتی است که در مفصل‌های لگن و آرنج سگ‌ها پدیدار می‌شود. - روش‌های درمان برای دیسپلازی سگ کدام‌اند؟
دام‌پزشک با تشخیص خود بر اساس شدت بیماری از رژیم غذایی متفاوت، ورزش‌های خاص، داروهای ضد درد یا جراحی استفاده می‌کند. از دیگر روش‌های درمان می‌توان به لیزر درمانی سرد، طب سوزنی یا فیزیوتراپی اشاره کرد.
