یکی از مشکلاتی که اسب‌ها حتی حین زندگی در محیط تمیز با آن روبه‌رو می‌شوند، ابتلا به انواع بیماری‌هاست. زمانی که شما از یک حیوان خانگی در خانه یا محل مناسب نگهداری می‌کنید، باید به صورت مرتب و دوره‌ای وضعیت سلامت او را بررسی کنید. همچنین در صورت مشاهده هرگونه علامت بیماری، باید به دامپزشک مراجعه کنید. در این مقاله از پتسی قصد داریم به معرفی بیماری اسب‌ها و راه‌های درمان آن بپردازیم. برای آشنایی با رایج‌ترین بیماری‌ها با ما همراه باشید.
۱) کولیک اسب
| کولیک اسب | |
| عامل | درد و مشکلات گوارشی |
| علائم | انسداد روده، تورم روده، التهاب معده، دیگر مشکلات گوارشی |
| درمان | تزریق داروها، جراحی تخصصی، تغذیه تجویزی، مراقبت‌های ویژه |
کولیک یک بیماری اسب شایع و جدی است که به علت درد و ناراحتی در معده یا دستگاه گوارشی ایجاد می‌شود. این درد می‌تواند ناشی از عوامل متعددی مانند انسداد روده‌ها، تورم روده‌ها، التهاب معده یا دیگر مشکلات گوارشی باشد. برای تشخیص کولیک، دامپزشک از روش‌هایی مانند بررسی علائم بالینی، تست خون و سونوگرافی استفاده می‌کند.
درمان کولیک اسب مرحله‌به‌مرحله انجام می‌شود و بسته به علت و شدت بیماری متفاوت است. درمان ممکن است شامل تزریق داروها، جراحی تخصصی، تغذیه تجویزی و مراقبت‌های ویژه باشد. برای پیشگیری از کولیک اسب، مهم است که اسبان به طور منظم و معتدل فعالیت و رژیم غذایی مناسبی داشته باشند. همچنین جلوگیری از عوامل خطر مانند تغییرات ناگهانی در تغذیه و آب، کاهش استفاده از خوراکی‌های غنی از نمک و ایجاد محیط زندگی سالم برای اسب نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.(مقاله مرتبط: غذای اسب)
۲) عفونت تنفسی اسب
| عفونت تنفسی اسب | |
| عامل | ویروس، باکتری |
| علائم | سرفه، خلط، تنگی نفس، تب |
| درمان | مصرف داروی ضدباکتری و ضدویروس |
عفونت‌های تنفسی در اسب‌ها می‌توانند علائمی مانند سرفه، خلط، تنگی نفس و تب ایجاد کنند. این بیماری است اغلب ناشی از ویروس‌ها و باکتری‌ها است. بیماری‌هایی مانند “آنفلوانزای اسب” یا “رینوپنومونی” به‌عنوان نمونه‌هایی از عفونت‌های تنفسی در اسب‌ها شناخته می‌شوند. برای تشخیص و درمان عفونت‌های تنفسی، دامپزشک از تاریخچه بالینی، بررسی فیزیکی و تست‌های جدید نمونه‌برداری از مایعات تنفسی معمولاً استفاده می‌کند.
درمان بیماری اسب می‌تواند شامل تجویز داروهای ضد باکتری یا ضدویروسی، درمان برای کاهش علائم و تغذیه مناسب باشد. برای پیشگیری از عفونت‌های تنفسی در اسب‌ها، قرنطینه کردن حیوانات بیمار، تمیز نگه‌داشتن محیط زندگی و انجام واکسیناسیون توصیه می‌شود. همچنین، کاهش استرس‌ها و متغذیه مناسب نیز می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.
۳) آبستنی پوزیتیو اسب
| آبستنی پوزیتیو اسب | |
| عامل | پارازیت اسپورولیدی |
| علائم | ضعف عضلات، عدم تعادل، لرزش، مشکلات عصبی |
| درمان | داروهای ضد پارازیت و ضدالتهابی |
بیماری آبستنی پوزیتیو یا EPM یک بیماری عفونی عصبی در اسب‌هاست که ناشی از توکسوپلاسما و سارکوسیستیس، دو نوع پارازیت اسپورولیدی است. این پارازیت‌ها به مغز و نخاع اسب‌ها حمله کرده و علائمی مانند ضعف عضلات، عدم تعادل، لرزش و مشکلات عصبی ایجاد می‌کنند. تشخیص EPM با آزمایش‌های سرولوژیک و آزمون‌های جمع‌آوری مایع نخاعی (CSF) انجام می‌شود.
درمان این بیماری اسب تجویز داروهای ضد پارازیت و ضدالتهابی برای کنترل علائم و کاهش تعداد پارازیت‌ها است. برای پیشگیری از EPM، باید کاهش تماس اسب با حیوانات و آب‌های آلوده و انجام واکسیناسیون را انجام دهید. همچنین، نظارت دقیق بر سلامت عمومی اسب و توجه به علائم اولیه می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.
۴) آنفلوانزای اسب
| آنفلوانزای اسب | |
| عامل | ویروس |
| علائم | تب، سرفه، خلط زدایی ، کاهش کارایی دستگاه تنفسی |
| درمان | استراحت، مراقبت‌های ویژه، داروهای ضدویروس |
بیماری آنفلوانزای اسب (Equine Influenza) نوعی عفونت ویروسی در سیستم تنفسی اسب‌هاست که علائمی همچون تب، سرفه، خلط و کاهش کارایی دستگاه تنفسی ایجاد می‌کند. این ویروس از اسب به اسب منتقل می‌شود و در محیط‌های نگهداری اسب‌ها انتشار پیدا می‌کند. تشخیص این بیماری اسب معمولاً با بررسی علائم بالینی و تست‌های مختلف مانند PCR و سرولوژی امکان‌پذیر است.
درمان آن شامل استراحت، مراقبت‌های ویژه و در موارد شدیدتر، تجویز داروهای ضدویروسی است. برای پیشگیری از آنفلوانزای اسب، واکسیناسیون منظم و به روز اسب‌ها با واکسن‌های مخصوص آنفلوانزا توصیه می‌شود. همچنین، جدا کردن اسب‌های مبتلا و ایزوله نگه‌داشتن آن‌ها تا از انتقال ویروس به اسب‌های سالم جلوگیری کند.
۵) اختلالات مفصلی اسب
| اختلال مفصلی اسب | |
| عامل | درد، مشکل در راه رفتن، لنگیدن |
| علائم | نامرتبی دندان خرگوش، مشکل حین غذا خوردن، آسیب به روده |
| درمان | استراحت مطلق، داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی، جراحی |
اختلالات مفصلی در اسب‌ها می‌توانند به‌عنوان مشکلات مرتبط با مفاصل و سیستم اسکلتی آن‌ها تعریف شوند که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند ترمیم ناقص زخم، آسیب‌های عملیاتی، فرآیندهای التهابی یا عوامل ژنتیکی باشند. تشخیص بیماری‌های مفصلی اسب ممکن است توسط دامپزشک با استفاده از تاریخچه کلینیکی، تصویربرداری (مثل رادیوگرافی و سونوگرافی) و آزمایش‌های خون انجام شود.
درمان این بیماری اسب بستگی به نوع و شدت آن دارد و ممکن است شامل استراحت مطلق، داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر، جراحی باشد. برای پیشگیری از اختلالات مفصلی در اسب‌ها، مراقبت منظم از سلامت عمومی و تغذیه بهینه، اجتناب از آسیب‌های فیزیکی یا استرس‌های اضافی و برنامه‌های تمرینی منطبق با نیازهای اسب‌ها می‌توانند مفید باشند.
۶) بیماری کلیوی اسب
| بیماری کلیوی اسب | |
| عامل | التهاب‌های کلیه، سنگ‌های کلیه، عوامل عفونی، تغذیه نامناسب |
| علائم | مشکلات مرتبط با عملکرد کلیه و سیستم ادراری |
| درمان | داروی کاهش التهاب و ترشحات کلیه، جراحی برای تخلیه سنگ‌ها |
بیماری کلیوی در اسب‌ها می‌تواند به‌عنوان مشکلات مرتبط با عملکرد کلیه و سیستم ادراری آن‌ها شود. این بیماری اسب ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند التهاب‌های کلیه، سنگ‌های کلیه، عوامل عفونی یا تغذیه نامناسب باشد. تشخیص بیماری کلیه اسب ممکن است توسط دامپزشک با استفاده از آزمایش‌های خون و ادرار، سونوگرافی کلیه و در موارد لزوم با بیماری‌های زیستی منتقلی انجام شود.
درمان بیماری اسب بستگی به نوع و شدت بیماری دارد و ممکن است شامل داروها برای کاهش التهاب و ترشحات کلیه و در موارد خاص، جراحی برای تخلیه سنگ‌ها باشد. برای پیشگیری از بیماری‌های کلیه در اسب‌ها، مراقبت از تغذیه مناسب، ارائه آب تمیز و فشرده و کنترل عوامل ریسکی مانند عفونت‌ها و ترشحات کلیه مهم است.
۷) دیابت اسب
| دیابت اسب | |
| عامل | نقص در تولید یا اثربخشی انسولین |
| علائم | افزایش قند خون و علائمی مانند ادرار بیش‌ازحد، تشنج، چاقی، ضعف بدن |
| درمان | تغییر تغذیه، تزریق انسولین |
دیابت در اسب‌ها یک نوع بیماری متابولیک است که به علت نقص در تولید یا اثربخشی انسولین (هورمون کنترل قند خون) ایجاد می‌شود. این بیماری اسب باعث افزایش قند خون و علائمی مانند ادرار بیش‌ازحد، تشنج، چاقی و ضعف بدن می‌شود. برای تشخیص دیابت، دامپزشک از تست‌های خونی برای اندازه‌گیری قند خون و آزمایش‌های ادراری کمک می‌گیرد.
درمان دیابت شامل تغییر تغذیه، تزریق انسولین و مراقبت‌های پزشکی منظم با هدف کنترل قند خون است. پیشگیری از دیابت در اسب‌ها با تغذیه مناسب، ارزیابی دقیق سلامت وزن و فعالیت بدنی منظم امکان‌پذیر است. همچنین فراموش نکنید که اسب‌های دیابتی نباید میوه‌های شیرین مانند هویج و سیب و غذاهای انسانی مصرف کنند.
۸) زخم بستر اسب
| زخم بستر اسب | |
| عامل | فشار طولانی‌مدت به مواضعی از پوست |
| علائم | تورم، تغییر رنگ پوست، زخم |
| درمان | تخلیه عفونت‌ها، تمیز کردن و ضدعفونی کردن زخم، تغذیه مناسب |
بیماری پوستی زخم بستر (Pressure Sores) در اسب‌ها به نام “زخم بستر اسب” هم شناخته می‌شود و ناشی از فشار طولانی‌مدت به مواضعی از پوست است. این بیماری به ویژه در نقاطی از بدن که فشار بیشتری اعمال می‌شود مثل کمر و زیر گردن، ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل تورم، تغییر رنگ پوست و زخم می‌شوند.
برای تشخیص این بیماری اسب، دامپزشک از بررسی و لمس سطح پوست آسیب‌دیده و در صورت لزوم تصاویر رادیوگرافی استفاده می‌کند. درمان این بیماری شامل تخلیه عفونت‌ها، تمیز کردن و ضدعفونی کردن زخم، تغذیه مناسب برای تجدید بافت پوستی و مراقبت‌های پزشکی انجام می‌شود.
پیشگیری از بیماری زخم بستر اسب شامل تغذیه مناسب و منظم، تغییر وضعیت بدن اسب در مدت‌های معقول و استفاده از اسبان با وضعیت بدنی سالم و مناسب برای کارهای مختلف است. همچنین، استفاده از پوشاننده‌های مناسب در مواقعی که فشار طولانی‌مدت به پوست اسب اعمال می‌شود نیز به پیشگیری از زخم‌های بستری کمک می‌کند.
۹) شستای اسب
| بیماری شستای اسب | |
| عامل | باکتری |
| علائم | تورم، قرمزی، ترشحات و وجود زخم‌های قرمز |
| درمان | تمیز کردن دقیق منطقه مبتلا، استفاده از سرم‌های ضدعفونی کننده، مصرف آنتی‌بیوتیک |
بیماری شستای اسب (Equine Scratches) یک عفونت پوستی شایع در اسب‌هاست که به علت ورود باکتری‌ها به نقاط مرطوب و متورم پوست پاها، به‌خصوص مناطق زیر کمر ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل تورم، قرمزی، ترشحات و وجود زخم‌های قرمز است. تشخیص شستای اسب از طریق بررسی کلینیکی نمایانگر علائم ظاهری و انجام آزمایش‌های تکمیلی نظیر جمع‌آوری نمونه ترشحات پوستی انجام می‌شود.
درمان این بیماری اسب شامل تمیز کردن دقیق منطقه مبتلا، استفاده از سرم‌های ضدعفونی کننده و در موارد شدیدتر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها است. پیشگیری از شستای اسب شامل نظافت و خشک‌کردن مناطق زیر کمر پس از استفاده از اسب، استفاده از وسایل شستشو و مراقبت منظم از پاها و پوست اسب می‌شود. همچنین، از جلوگیری از تماس با مناطق آب و مرطوب که منجر به ایجاد عفونت می‌شوند، نیز می‌توان به‌عنوان راه‌های پیشگیری از این بیماری اسب اشاره کرد.
۱۰) عفونت چشمی اسب
| عفونت چشمی اسب | |
| عامل | باکتری، ویروس |
| علائم | ترشحات چشمی، قرمزی، تورم، خارش |
| درمان | داروهای ضد باکتریایی و ضدویروسی |
عفونت چشمی اسب یک بیماری شایع در اسب‌هاست که می‌تواند ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها یا عوامل دیگری باشد. این بیماری اسب علائمی مانند ترشحات چشمی، قرمزی و احتمالاً تورم و خارش را ایجاد کند. برای تشخیص عفونت چشمی، دامپزشک از بررسی بصری چشم و استفاده از آزمون‌های تشخیصی مانند رنگ‌آمیزی چشمی یا جمع‌آوری نمونه‌های ترشحات چشمی استفاده می‌کند.
برای درمان عفونت چشمی اسب، داروهای ضد باکتریایی یا ضدویروسی تجویز می‌شود. پیشگیری از عفونت‌های چشمی در اسب‌ها شامل مراقبت منظم از تمیزی چشم، جلوگیری از تماس با عوامل عفونی و ایمنی‌های واکسیناسیونی اگر در دسترس باشند می‌شود.
۱۱) شپش اسب
| شپش اسب | |
| عامل | انگل شپش |
| علائم | ترشحات، خارش، التهابات پوستی |
| درمان | داروی ضدشپش |
بیماری شپش اسب یک مشکل پوستی است که ناشی از حشرات شپش اسب به نام “درماتوفاگوئس” است. این حشرات بر روی پوست اسب زندگی می‌کنند و باعث ایجاد ترشحات، خارش و التهابات پوستی شوند. تشخیص شپش اسب اغلب بر اساس بررسی کلینیکی و تشخیص حضور حشرات انجام می‌شود. درمان این بیماری اسب استفاده از داروهای ضد شپش، مراقبت از پوست و تمیزی منظم اسب باشد. پیشگیری از این بیماری شامل حفظ بهداشت و چک کردن مداوم پوست اسب است.
۱۲) تب لجن اسب
| تب لجن اسب | |
| عامل | باکتری |
| علائم | تورم، قرمزی، ترشحات، ایجاد زخم در پوست |
| درمان | تمیز کردن و ضدعفونی کردن مناطق آلوده، استفاده از داروهای ضد باکتریایی، تعویض منظم بانداژ پوست |
تب لجن اسب (Equine Mud Fever) یک بیماری پوستی است. عفونت باکتریایی در پوست اسب به خصوص در مناطق خیس منجر به بروز آن می‌شود. این بیماری معمولاً در فصل‌های مرطوب به ویژه در پاهای اسب‌ها ایجاد شده و باعث تورم، قرمزی، ترشحات و ایجاد زخم در پوست می‌شود. تشخیص تب لجن اسب از طریق بررسی علائم و انجام آزمایش‌های جمع‌آوری نمونه‌های پوستی یا ترشحات است.
درمان این بیماری اسب شامل تمیز کردن و ضدعفونی کردن مناطق آلوده، استفاده از داروهای ضد باکتریایی و مراقبت‌های نگهدارنده با تعویض منظم بانداژ پوست می‌شود. پیشگیری از تب لجن اسب شامل جلوگیری از مخالفت پوست اسب با زمین خیس و خاکی، تمیزی منظم پوست و استفاده از پوشاننده‌های مناسب در مواجهه با شرایط مرطوب است.
۱۳) باران سوختگی اسب
| باران سوختگی اسب | |
| عامل | رطوبت |
| علائم | ترشحات، قرمزی، تورم، تحلیل رفتن پوست |
| درمان | ضدعفونی کردن مناطق آلوده، استفاده از داروهای ضد التهاب و ضد باکتریایی، تعویض منظم بانداژ پوست |
باران سوختگی اسب یک بیماری پوستی که ناشی از تماس مداوم پوست اسب در فصل‌های مرطوب با آب و باران است. این بیماری باعث ترشحات، قرمزی، تورم و تحلیل رفتن پوست می‌شود. تشخیص باران سوختگی از طریق بررسی کلینیکی علائم و انجام آزمایش‌های موردنیاز مانند تحلیل پیوسی (نمونه‌های پوستی) امکان‌پذیر است.
درمان این بیماری اسب، شامل تمیز و ضدعفونی کردن مناطق آلوده، استفاده از داروهای ضد التهاب و ضد باکتریایی و تعویض منظم بانداژ پوست است. برای پیشگیری از باران سوختگی، باید در فصل‌های بارانی و مرطوب، از پوست اسب محافظت کنید و در معرض رطوبت قرار نگیرد.
۱۴) کچلی اسب
| کچلی اسب | |
| عامل | عفونت‌های پوستی، تغذیه نامناسب، تغییرات هورمونی، عوامل ژنتیکی |
| علائم | ریزش مو |
| درمان | داروها، تغذیه مناسب، درمان عفونت‌های پوستی |
بیماری کچلی اسب (Equine Alopecia) به‌عنوان یک بیماری پوستی شناخته می‌شود که باعث از دست دادن موهای پوششی اسب می‌شود. علل این بیماری اسب ممکن است عفونت‌های پوستی، تغذیه نامناسب، تغییرات هورمونی و عوامل ژنتیکی باشد. تشخیص این بیماری به وسیله دامپزشک با بررسی علائم کلینیکی و آزمایش‌های مورد نیاز مثل تحلیل نمونه‌های پوستی انجام می‌شود.
درمان بستگی به علت اصلی کچلی دارد و ممکن است شامل داروها، تغذیه مناسب و درمان عفونت‌های پوستی باشد. برای پیشگیری از کچلی اسب، مراقبت منظم از پوست و موهای اسب، تغذیه سالم و متنوع و ارائه شرایط بهداشتی مناسب برای اسب از اهمیت بالایی برخوردارند.
۱۵) کرم ریه اسب
| کرم ریه اسب | |
| عامل | انگل دیکوسترونگیلوس ارکوئاتوس |
| علائم | سرفه مزمن، تنگی نفس، ترشحات ریه‌ای |
| درمان | داروی ضدانگل |
بیماری کرم ریه اسب ناشی از انگل کرم ریه به نام “دیکوسترونگیلوس ارکوئاتوس” است. این انگل‌ها در ریه‌های اسب‌ها زندگی می‌کنند و می‌توانند علائمی مانند سرفه مزمن، تنگی نفس و ترشحات ریه‌ای را ایجاد کنند. تشخیص بیماری اغلب از طریق بررسی علائم کلینیکی مانند سرفه مزمن و تائید با آزمایش‌های مخصوص تشخیص، ازجمله آنالیز ترشحات ریه، انجام می‌شود.
درمان این بیماری اسب شامل تجویز داروهای ضد انگل مخصوص است. پیشگیری از این بیماری معمولاً به‌وسیله مدیریت محیط پاک و بسته، جلوگیری از تماس اسب با منابع آلوده و مراقبت منظم از اسب‌ها از طریق برنامه‌های دیواری می‌شود تا از آلودگی جلوگیری شود. همچنین، مشاوره با دامپزشک در مورد برنامه‌های کنترل کرم‌ها و انگل‌ها نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
نتیجه‌گیری
بیماری اسب یکی از مشکلاتی است که این حیوان خانگی نجیب با آن روبه‌رو می‌شود. برای حفظ زندگی و سلامت او باید با رعایت بهداشت و استفاده از تغذیه مناسب، از بروز بیماری‌ها پیشگیری کنید. علاوه بر این مورد، باید با نشانه‌های مشکلات سلامتی اسب آشنا باشید. هر بیماری قبل از بروز صددرصدی با علائمی نمایان می‌شود. باید علائم هر بیماری را جدی بگیرید و به‌سرعت برای درمان اقدام کنید.
سؤالات متداول
- رایج‌ترین بیماری اسب‌ها چیست؟
دیابت، زخم بستر، کولیک، کچلی و باران سوختگی جز بیماری‌های شایع در اسب‌ها است. - چگونه می‌توان از بروز بیماری‌های اسب پیشگیری کرد؟
رعایت بهداشت، انجام واکسیناسیون و رعایت سبک زندگی مناسب به پیشگیری از بیماری‌ها کمک می‌کند. - برای درمان بیماری‌های اسب باید چه کرد؟
برای درمان هرگونه بیماری اسب باید به دامپزشک مراجعه کرده و داروهای تجویزی را به طور کامل مصرف کنید.
