ماهی قرمز یکی از آشناترین حیوانات خانگی است که هرساله ایرانیان در عید نوروز از آن نگهداری می‌کنند. این ماهی زیبا در برخی مناطق نمادی از حرکت و خوش یمنی است. اغلب، این ماهی‌ها پس از مدت کوتاهی می‌میرند و باعث ناراحتی صاحب خود می‌شوند. اگر شما هم از این ماهی خوش‌رنگ نگهداری کرده‌اید، حتما برایتان سوال شده که چگونه طول عمر او را افزایش دهید. در این مقاله از پتسی رفتارها، ویژگی‌ها و روش‌های افزایش طول عمر ماهی قرمز را بررسی می‌کنیم. پس، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
| مشخصات ماهی قرمز | |
| خاستگاه | اروپای جنوبی |
| انواع | ماهی قرمز معمولی، دنباله‌دار، شوبونکین، فنتیل، ریوکین، چشم حبابی |
| رنگ‌ها | نارنجی، قرمز، زرد، سفید و مشکی |
| طول | حداکثر ۳۰ سانتی‌متر |
| تغذیه | غذای مخصوص ماهی قرمز |
| دمای آکواریوم | بین ۱۸ تا ۲۴ درجه |
| حجم آب آکواریوم | ۱۵۰ لیتر و به ازای هر ماهی ۳۸ لیتر آب |
| بیماری‌ها | لکه سفید و پوسیدگی باله‌ها |
| طول عمر | ۱۰ سال |
| دلایل مرگ | کیفیت پایین آب، تغذیه بیش از حد، دمای نامناسب آب، آکواریوم شلوغ |
تاریخچه ماهی قرمز
در طول دهه ۱۶۲۰، این ماهی به دلیل فلس‌های خود در اروپای جنوبی بسیار مورد توجه قرار گرفت و به نماد خوش شانسی و ثروت تبدیل شد. در آن زمان مردان متاهل در اولین سالگرد ازدواج خود یک ماهی قرمز به همسران خود هدیه می دادند تا نمادی برای سال‌های پر رونق آینده باشد، اما این سنت به زودی از بین رفت. پس از آن، ماهی قرمز برای اولین بار در حدود سال 1850 به آمریکای شمالی معرفی و به سرعت در ایالات متحده محبوب شد.
ویژگی‌های ظاهری ماهی قرمز
ماهی قرمز یک گونه محبوب از ماهی‌های آب شیرین است که معمولا در آکواریوم‌ها نگهداری میشود. آن‌ها به خاطر رنگ زیبا، فرم بدن منحصربه‌فرد و حرکات شنای پرجنب‌وجوش خود معروف هستند. این ماهی فرم بدنی متمایزی نسبت به سایر ماهی‌ها دارد. شکم گرد و چاق، دم بلند و باریک و پشت کمی خمیده از مشخصه‌های این ماهی است. آن‌ها دارای پیشانی بیرون زده معروف به «ون» هستند که در برخی از انواع ماهی قرمز برجسته‌تر است.
تمام بدن این ماهی‌ها با فلس پوشانده شده است که بسته به نوع آن می‌تواند از نظر رنگ و طرح متفاوت باشد. برخی از رنگ‌های رایج در ماهی‌های قرمز عبارت‌اند از نارنجی، قرمز، زرد، سفید و مشکی. این ماهی دارای باله پشتی، باله مقعدی، باله سینه‌ای و باله دمی است که به شنا در آب کمک می‌کند. همچنین، ماهی‌های قرمز چشمانی درشت و گرد دارند که در دو طرف سر قرار گرفته است. طول ماهی قرمز با توجه به نوع آن متفاوت است و حداکثر تا 30 سانتی‌متر رشد می‌کند.
رفتارهای ماهی قرمز
ماهی قرمزها حیواناتی اجتماعی هستند و از همراهی با ماهی‌های دیگر لذت می‌برند. این ماهی زیبا به شناگر بودن و بازیگوشی معروف است و اغلب در حال شنا دیده میشود. این ماهی معمولا بسیار فعال است و گاهی اوقات از آب بیرون می‌پرد. تنفس ماهی‌های قرمز از طریق آبشش و دهان انجام میشود و گاهی برای جذب اکسیژن به سطح آب می‌آند.
این ماهی به وسایل تزئینی داخل محفظه علاقه دارد و ممکن است هنگام استراحت سمت گیاهان آکواریومی و صخره‌ها برود. ماهی‌های قرمز در فصل تولید مثل رفتار تهاجمی دارند و باید در فضای وسیع قرار بگیرند. به جز زمان تولیدمثل این ماهی بسیار اجتماعی و سرگرم کننده است و با سایر موجودات ارتباط خوبی برقرار می‌کند. (مقاله مرتبط: ماهی‌های آب شیرین مناسب آکواریوم)
انواع ماهی قرمز
ماهی قرمز در شکل‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه 7 مدل از آن را معرفی می‌کنیم.
- ماهی قرمز معمولی: این ماهی معمولی ابتدایی‌ترین و شناخته شده‌ترین نوع است. این ماهی معمولی دارای بدنی بلند و باریک، یک باله دم تکی و رنگ‌های متنوعی از جمله نارنجی، قرمز و زرد است.
- ماهی قرمز دنباله‌دار: این گونه نوعی ماهی تک دم است که دارای باله و دم بلند است. این ماهی از نظر ظاهری شبیه ماهی قرمز معمولی است، اما بدن بلندتری دارد.
- ماهی قرمز شوبونکین: شابونکن ( shubunkin ) نوعی از ماهی‌های قرمز تک دم است که دارای فلس‌های آبی، سیاه، نارنجی و سفید است. همچنین، بدن صاف و کشیده و باله‌های بلندی دارد.
- ماهی قرمز فنتیل(Fantail Goldfish): فنتیل نوعی ماهی قرمز دو دم است که بدنی گرد و چاق دارد. این ماهی در رنگ‌های قرمز، نارنجی و مشکی دیده میشود.
- ماهی قرمز ریوکین: این گونه نوعی ماهی قرمز دو دم است که سر نوک تیز، پشت خمیده و باله دم کوتاه و گرد دارد. ریوکین در رنگ‌های متنوعی از جمله قرمز، نارنجی و سفید موجود است.
- ماهی قرمز اوراندا: این گونه نوعی ماهی قرمز دو دم است که بدنی گرد و چاق و باله بلندی دارد و در رنگ‌های متنوعی از جمله قرمز، نارنجی و مشکی دیده میشود.
- ماهی قرمز چشم حبابی: این گونه نوعی ماهی قرمز دو دم است که کیسه‌های بزرگ و پر از مایع زیر چشم دارد. این ماهی دارای بدن گرد و چاق است.
تغذیه ماهی قرمز
در طبیعت، رژیم غذایی ماهی‌های قرمز شامل سخت پوستان، حشرات و مواد گیاهی مختلف است. این ماهی نیز مانند اکثر ماهی‌ها به میل خود دست از خوردن بر نمی‌دارد و باید تغذیه محدودی در اختیار او قرار بگیرد. تغذیه بیش از حد منجر به مسدود شدن روده‌ها میشود که برای این ماهی خطرناک است. هنگامی که غذای اضافی در دسترس ماهی باشد، مواد زائد و مدفوع بیشتری تولید می‌کند که به دلیل هضم ناقص پروتئین است. بهترین گزینه برای تغذیه، غذای مخصوص ماهی قرمز است که نسبت به غذاهای معمولی پروتئین کمتر و کربوهیدرات بیشتری دارد. (مقاله مرتبط: تغذیه ماهی آکواریومی)
شرایط نگهداری ماهی قرمز
فراهم کردن شرایط مناسب در آکواریوم برای سلامت و تندرستی این ماهی بسیار مهم است. این ماهی باید فضای کافی برای شنا و تحرک داشته باشد. یکی از موارد مهم در حفظ سلامتی و افزایش طول عمر ماهی قرمز کیفیت آب است. باید آزمایش‌های منظمی انجام دهید و پارامترهای ضروری را بسنجید تا خطری برای این ماهی ایجاد نشود. علاوه بر آماده سازی آب مناسب برای آکواریوم، باید دمای مناسب برای زندگی ماهی را نیز رعایت شود. دمای آکواریوم برای نگهداری ماهی قرمز باید بین ۱۸ تا ۲۴ درجه باشد.
ماهی قرمز به ۱۵۰ لیتر آب احتیاج دارد و به ازای اضافه شدن هر یک ماهی باید ۳۸ لیتر آب اضافه کنید. با افزودن وسایل تزیینی مانند مخفیگاه و صخره و غارها می‌توانید محیط آکواریوم را برای ماهی مفرح کنید. وجود محیط‌های هیجان‌انگیز باعث افزایش تحرک و شادابی ماهی میشود. ماهی قرمز به نور خاصی احتیاجی ندارد، اما توصیه می‌شوند روند روشنایی و تاریکی 12 ساعته را رعایت کنید. (مقاله مرتبط: نگهداری آکواریوم آب شیرین)
مشکلات نگهداری از ماهی قرمز
نگهداری از ماهی قرمز برای اکثر افراد به‌خصوص کودکان تجربه‌ای لذت‌بخش است، اما نباید از مشکلات و خطرات آن غافل شوید. اغلب کودکان علاقه‌مندند که بدون استفاده از دستکش و به طور مستقیم ماهی را لمس کنند. لمس بی‌واسطه ماهی، منجر به بروز انواع حساسیت و آلرژی‌های پوستی میشود. همچنین ترشحات پوست ماهی باعث انتقال بیماری‌های مشترک ماهی به انسان میشود. از آلودگی فضله ماهی غافل نشوید، زیرا دارای باکتری سالمونلا است که می‌تواند دلیلی برای ابتلا به بیماری‌های گوارشی باشد.
بیماری‌های ماهی قرمز
ماهی‌های قرمز حیوانات خانگی محبوب و زیبای آکواریومی هستند که نگهداری از آن‌ها نسبتاً آسان است. با این حال، مانند هر موجود زنده دیگری، مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلفی هستند که زندگی آن‌ها را به خطر می‌اندازد. برخی از بیماری‌های رایج ماهی قرمز عبارت‌اند از:
- بیماری لکه سفید: اگر اهل نگهداری این نژاد باشید، حتما برایتان سوال شده که چرا رنگ ماهی قرمز سفید میشود؟ بروز لکه سفید یک بیماری انگلی است که توسط Ichthyophthirius multifiliis ایجاد میشود. عوارض این بیماری عبارت‌اند از: ایجاد لکه‌های کوچک سفید روی بدن، باله‌ها و آبشش ماهی و از دست دادن اشتها و بی‌حالی.
- پوسیدگی باله‌ها: پوسیدگی باله یک عفونت باکتریایی است که باله‌ها و دم ماهی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و باعث میشود که آن‌ها دچار پوسیدگی شوند. این بیماری می‌تواند ناشی از شرایط نامناسب آب، ازدحام بیش از حد درون آکواریوم یا جراحات باشد.
برای جلوگیری از بیماری ماهی‌های قرمز حفظ کیفیت آب آکواریوم، جلوگیری از ازدحام بیش از حد و ارائه یک رژیم غذایی متعادل و مغذی بسیار مهم است. با دیدن علائم بیماری در این ماهی باید فورا قرنطینه شده و با داروهای مناسب درمان شود. همچنین، مشورت با دام‌پزشک یا متخصص آکواریوم ماهر برای تشخیص و درمان صحیح بیماری این ماهی مهم است.
دلایل مرگ ماهی قرمز
ماهی قرمز با مراقبت مناسب و محیطی مناسب می‌تواند حدود 10 سال زندگی کند، اما معمولاً هنگام نگهداری در تنگ عمر کوتاه‌تری دارد. در ادامه به دلایل رایج مرگ زودهنگام این ماهی می‌پردازیم.
- کیفیت پایین آب: ماهی قرمز به کیفیت آب حساس است و بر اثر قرار گرفتن در معرض سمومی مانند آمونیاک، نیتریت و نیترات می‌میرد. حفظ تمیزی آب و آکواریوم حین نگهداری این ماهی ضروری است.
- تغذیه بیش از حد: ماهی قرمز اشتهای زیادی دارد و در صورت تغذیه بیش از حد می‌تواند به سرعت اضافه وزن پیدا کند. این موضوع می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی و بیماری و در نهایت مرگ ماهی شود.
- دمای نامناسب آب: ماهی قرمز ماهی سرد آبی است و دمای آب بین 18-24 درجه سانتی گراد را ترجیح می‌دهد. قرار گرفتن در معرض دمای آب خارج از این محدوده و تغییرات ناگهانی دما، می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های مختلف و مرگ ماهی شود.
- آکواریوم شلوغ: این ماهی برای شنا و رشد نیاز به فضای زیادی دارد. ازدحام بیش از حد می‌تواند منجر به استرس، پرخاشگری و گسترش بیماری شود. همچنین، کوچک بودن فضای آکواریوم و نگهداری ماهی قرمز در تنگ موجب مرگ زود هنگام او میشود.
توصیه میشود برای درمان ماهی قرمز در حال مرگ از شرایط گفته شده در بالا دوری کنید و علاوه بر مراجعه به دام‌پزشک، محیط مناسبی برای او فراهم کنید.
نحوه تعویض آب تنگ ماهی قرمز
توصیه میشود برای جلوگیری از ایجاد بیماری ماهی و کدری محتویان درون تنگ، هر دو هفته یکبار آب آن را عوض کنید. شما به دو روش می‌توانید آب درون تنگ را تازه کنید.این دو روش عبارت‌اند از:
- تعویض نیمی از آب تنگ: بهترین روش برای جابه‌جایی آب تنگ، تعویض نیمی از آن است، زیرا در این متد ماهی جابه‌جا نشده و دچار استرس نمی‌شود. قبل از اضافه کردن آب جدید، ابتدا یک روز آن را در فضای اتاق قرار دهید تا هم دمای تنگ و کلرزدایی شود. پس از این مرحله ابتدا با استفاده از یک ملاقه مانند، بسیار آرام و بدون برخورد با ماهی، نیمی از آب تنگ را خالی کنید. در مرحله بعد باز هم با آرامش کم‌کم آب جدید را به مخزن ماهی خود اضافه کنید.
- تعویض کل آب تنگ: روش دوم تعویض آب تنگ، تخلیه کامل آن است. قبل از اضافه کردن آب جدید، ابتدا یک روز آن را در فضای اتاق قرار دهید تا هم دمای تنگ و کلرزدایی شود. سپس ماهی را با استفاده از یک توری به آب جدید منتقل کنید. در مرحله بعدی باید تنگ و اشیا درون آن را بشویید. برای شستن تنگ از محلول آب و نمک و سرکه استفاده کنید. استفاده از مواد شوینده برای ماهی‌ها خطرناک است.
پس از شستن تنگ آن را خشک کنید و نیم ساعت در فضای خانه قرار دهید تا خشک شود. سپس اشیا درون تنگ را مجدد جایگذاری کنید. در مرحله بعد آب جدید را به تنگ تمیز منتقل کنید. پس از پر شدن نیمی از تنگ، ماهی را با آرامش اضافه کنید. پس از اضافه شدن ماهی قرمز تمام رفتارهای آن را بررسی کرده تا در صورت ناراحتی، مشکل را حل کنید.
نتیجه‌گیری
همانطور که مطالعه کردید برای نگهداری ماهی قرمز به آکواریوم احتیاج دارید و تنگ عید فضای مناسبی برای نگهداری این ماهی زیبا نیست. همچنین، قرار گیری در فضای سرد باعث ایجاد شوک دمایی و در نتیجه بیماری‌های مختلف او میشود. با رعایت نکات گفته شده و فراهم کردن محل زندگی ایده‌آل، این ماهی می‌تواند بیش از ۱۰ سال در آکواریوم شما زنده بماند. امیدواریم پس از فراهم کردن شرایطی مناسب برای زندگی این ماهی زیبا نسبت به خرید و نگهداری آن اقدام کنید.
سوالات متداول
- دلیل کوتاه بودن عمر ماهی‌های قرمز چیست؟
طول عمر ماهی قرمز ۱۰ سال بوده و کوتاه نیست. دلیل مرگ زودهنگام این ماهی شرایط نامناسب زندگی مانند تنگ کوچک، تغذیه زیاد و دمای نامناسب آب است. - آکواریوم ماهی قرمز باید چقدر آب داشته باشد؟
باید به ازای یک ماهی حدود 150 لیتر آب در آکواریوم قرار دهید. - غذای ماهی قرمز چیست؟
غذای مخصوص ماهی قرمز بهترین تغذیه برای این ماهی است.
بهترین غذا برای ماهی قرمز چیه؟
سلام ممنونم که سوالتون رو با ما مطرح کردید.
بهترین تغذیه برای ماهی قرمز، غذای مخصوص ماهی آکواریومی است.
بهترین غذا برای ماهی قرمز چیه؟
سلام ممنونم که سوالتون رو با ما مطرح کردید.
بهترین تغذیه برای ماهی قرمز، غذای مخصوص ماهی آکواریومی است.
سلام .چطور برای یک ماهی،۱۵۰ لیتر آب لازمه؟