متأسفانه مشکلاتی که برای پنجه‌های سگ رخ می‌دهد، به دلیل دید کم، در روزهای اولیه برای صاحب او قابل تشخیص نیست. به همین دلیل، ممکن است ناگهان با حجم وسیعی از زخم و تاول روبه‌رو شوید. برای جلوگیری از این اتفاق ناراحت کننده، باید با روش‌های مراقبت از پنجه سگ آشنا باشید و همواره از آسیب‌دیدگی آن جلوگیری کنید. در این مقاله از پتسی ۹ تا از ساده‌ترین و اساسی‌ترین روش‌های مراقبت از پنجه‌های سگ معرفی شده است. با رعایت موارد ذکر شده می‌توانید تا حد زیادی سلامت سگ خود را حفظ کنید. پس، برای دانستن این نکات با ما همراه باشید.
اجزای پنجه سگ
قبل از اینکه با راهکاری مراقبت از پنجه سگ آشنا شویم، بیایید ابتدا این عضو بدن سگ را بهتر بشناسیم. پنجه یکی اعضای مهم در بدن سگ است. پنجه‌ها به حرکت، تعادل و تنظیم دمای بدن سگ کمک می‌کنند. پنجه‌ها از ماهیچه، کراتین، کلاژن، بافت چربی، رباط، تاندون و استخوان ساخته شده‌اند. پنجه سگ از پنج قسمت به نام‌های پد دیجیتال، پنجه، پنجه شبنم، پد کارپال و پد متاکارپ تشکیل شده است. در ادامه هر کدام از این بخش‌ها را بیشتر توضیح می‌دهیم.
- پد دیجیتال: این پد چهارتایی به عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کند و از استخوان‌ها و مفاصل پا محافظت می‌کند. پدهای دیجیتال موجود در پنجه سگ مانند ترمز عمل کرده و به او کمک می‌کند در شیب‌های تند یا سطوح لغزنده حرکت کند.
- پنجه: کندن زمین توسط سگ و نگه داشتن و پاره کردن طعمه با پنجه‌ها انجام می‌شود. جنس پنجه سگ از کراتین بوده و دارای اعصاب و عروق خونی هستند. پنجه‌ها دارای یک لایه ضخیم چربی هستند که تا حد زیادی از گرمازدگی و سرمازدگی سگ جلوگیری می‌کند. با این حال، فراموش نکنید که باز هم هوای خیلی سرد یا گرم برای سگ آسیب‌زا است.
- پنجه شبنم: طبق گفته‌ها پنجه شبنم باقی‌مانده انگشت شست و دارای استخوان و عضله است. اکثر سگ‌ها در پاهای جلویی پنجه شبنم دارند، اما در پاهای عقبی به ندرت دیده می‌شود. سگ‌های گریت پیرنه و بریاردز دارای پنجه شبنم در پاهای عقبی هستند. گاهی سگ‌ها از پنجه شبنم برای گرفتن اجسام و کنترل سرعت هنگام دویدن کمک می‌گیرند. با این حال، برخی از افراد با عمل‌های جراحی آن را برمی‌دارند.
- پد کارپال: پد کارپال قسمت کوچکی است که در بالای پنجه شبنم قرار دارد. پد کارپال روی پای جلویی قرار دارد. اغلب سگ‌هایی که روی انگشتانشان راه می‌روند این پد را دارند.
- پد متاکارپ (متاتارس): این پد قلبی شکل وزن سگ را تحمل می‌کند، زیرا در مرکز پای او قرار دارد. قسمت جلوی پنجه سگ، به عنوان پد متاکارپ یا کف دست شناخته می‌شود. این قسمت در پنجه عقب به پد متاتارسال یا کف پا معروف است.
راه‌های مراقبت از پنجه سگ
حال که بخش‌های مختلف پنجه سگ آشنا شدید، بیایید در ادامه راه‌های مراقبت از آن را بیاموزیم.
۱- کوتاهی ناخن‌ها
یکی از مواردی که منجر به درد و آسیب به پنجه‌های سگ می‌شود، ناخن‌های بلند است. معمولاً سگ‌ها حین پیاده‌روی و برخورد با اشیا ناخن خود را سوهان می‌کشند و کوتاه می‌کنند. برخی از سگ‌ها نمی‌توانند به طور طبیعی ناخن خود را کوتاه کنند. در این صورت ناخن‌ها بلند است، موقع راه رفتن تق‌تق می‌کند و باید آن‌ها را با ملایمت کوتاه کنید. در صورتی که سگ از کوتاهی ناخن می‌ترسد، این کار را به آرایشگاه سگ بسپارید. گاهی ناخن‌ها پس از بلند شدن، می‌شکنند. بنابراین بهتر است قبل از شکستگی و آزار به پنجه سگ آن را کوتاه کنید. (مقاله مرتبط: گرفتن ناخن سگ)
علاوه بر کوتاه کردن ناخن‌ها باید خزهای زیر پنجه را نیز کوتاه کنید. در صورتی که موهای پنجه سگ کوتاه نشوند، گره می‌خورند و باعث درد پنجه می‌شوند.
۲- پیاده‌روی در هوای معتدل
یکی از عمده‌ترین مشکلاتی که برای پنجه سگ رخ می‌دهد، آسیب براثر سرمازدگی و گرمازدگی سگ است. پیاده‌روی سگ بر آسفالت در هوای گرم، منجر به سوختگی و تاول زدن پنجه‌های سگ می‌شود. به منظور جلوگیری از تاول زدن پنجه سگ توصیه می‌شود در ساعات خنک روز به پیاده‌روی بروید. همچنین، بهتر است در سایه و روی چمن‌های خنک قدم بزنید تا پنجه‌ها در ارتباط مستقیم با آسفالت داغ قرار نگیرند. برخی از علائم سوختگی پنجه شامل لنگیدن، لیسیدن پنجه، تغییر رنگ آن و خونریزی است.
۳- پیاده‌روی به اندازه کافی
تمامی نژادهای سگ به فعالیت و تحرک جسمانی احتیاج دارند. سگ‌ها علاقه دارند تا حد ممکن بدوند، پیاده‌روی و بازی کنند. شما به عنوان سرپرست سگ باید میزان فعالیت آن را کنترل کنید. میزان فعالیت سگ با توجه به نژاد، جثه، سن و سلامت او متفاوت است. توصیه می‌شود از طریق مشورت با دام‌پزشک از بهترین میزان فعالیت بدنی سگ آگاه شوید. در صورتی که سگ بیش‌ازحد لازم فعالیت کند، به پنجه‌هایش آسیب می‌رسد. پنجه سگ در صورت فعالیت زیاد دچار درد و تاول می‌شود. (مقاله مرتبط: ورزش سگ)
۴- استفاده از کفش سگ
همان طور که بالاتر خواندید، یکی از مواردی که به پنجه سگ آسیب می‌زند، سرمازدگی است. پنجه‌ها به دلیل دوری از مرکز بدن و قلب، بیش از سایر نواحی در معرض سرمازدگی قرار دارند. به همین خاطر برای جلوگیری از سرمازدگی سگ بهتر است حین پیاده‌روی در هوای سرد یا برفی از کفش مناسب سگ استفاده کنید. در صورتی که به کفش سگ دسترسی ندارید و مجبور به فعالیت هستید، سگ را بیش از ۳۰ دقیقه در هوای سرد قرار ندهید.
۵- استفاده از موم پنجه سگ
در صورتی که سگ با پوشیدن کفش و چکمه راحت نیست می‌توانید از موم پنجه استفاده کنید. هنگامی که در فصول سرد قصد خروج از خانه را دارید، پنجه‌های سگ را به موم آغشته کنید و با خیال راحت به پیاده‌روی بروید. البته فراموش نکنید که موم پنجه باید پس از مدتی تمدید شود، زیرا براثر پیاده‌روی جذب زمین و سطوح می‌شود. موم‌ها از مواد طبیعی و صنعتی تشکیل شده‌اند. جنس اکثر موم‌ها از موم زنبورعسل است که عوارض کمی دارد. با توجه به امکان ایجاد حساسیت، توصیه می‌شود قبل از آغشته کردن هر دو پنجه سگ، بخشی از پنجه را به موم آغشته کنید تا از عدم حساسیت مطمئن شوید.
۶- بررسی پنجه سگ پس از پیاده‌روی
پنجه سگ نسبت به پوست انسان مقاوم‌تر است، اما بازهم در معرض آسیب‌های گوناگون قرار دارد. به منظور جلوگیری از آسیب‌ها بهتر است هر بار پس از پیاده‌روی پنجه‌های سگ را با دقت بررسی کنید. گاهی وجود سنگ، یخ، خار، شیشه، پلاستیک، فلزات و… باعث بریدگی یا فشار به سطح پنجه می‌شود. در صورتی که متوجه هرگونه جسم خارجی در پنجه شدید بااحتیاط آن را خارج کنید. اگر جسم خارجی خیلی عمیق وارد پنجه شده باشد، باید به دام‌پزشک مراجعه کنید تا خارج کردن جسم با استفاده از بی‌حسی انجام شود.
۷- شست‌وشوی پنجه سگ
توصیه می‌شود پس از هر پیاده‌روی پنجه سگ را بشویید. خیابان‌های شهری اغلب به مواد شیمیایی، نمک، گل، شن و ماسه آغشته هستند. به دلیل پیشگیری از عفونت و آسیب دیدن پنجه حتماً آن را با استفاده از فوم و شوینده‌های مخصوص و آب بشویید و خشک کنید. توصیه می‌شود پس از شستن پنجه‌ها آن را با استفاده از مرطوب‌کننده مناسب چرب کنید تا از خشکی و ترک خوردن آن جلوگیری کنید. در صورتی که به مرطوب‌کننده مخصوص دسترسی ندارید، از روغن نارگیل برای پنجه سگ استفاده کنید.
۸- استفاده از حوله
اگر قصد مسافرت با سگ یا تفریح یک‌روزه را دارید و به آب زیاد و مواد شوینده مخصوص دسترسی ندارید، برای پاک‌سازی پنجه‌ها از حوله استفاده کنید. در این روش می‌توانید پنجه سگ را با استفاده از حوله مرطوب تمیز کنید. شست‌وشو با حوله می‌تواند گل‌ولای، نمک، مواد شیمیایی و یخ و زباله‌های کوچک را از پنجه جدا کند. همچنین، می‌توانید پنجه‌های سگ را با کمی آب ولرم بشویید و سپس با حوله خشک کنید.
۹- مراجعه به دام‌پزشک
علاوه بر تمامی روش‌های ذکرشده در مقاله، توصیه می‌شود معاینات دوره‌ای را جدی بگیرید. گاهی پنجه سگ دچار مشکلاتی مانند کیست، انگل، کک و کنه سگ، سایش و بریدگی‌های پنهان می‌شود. در این شرایط باید از درمان‌های تخصصی کمک بگیرید تا هرچه زودتر پنجه‌های سگ بهبود یابند. با مراجعه به دام‌پزشکی از مشکلات پیش‌آمده زودتر آگاه می‌شوید و درمان سریع‌تر انجام می‌شود. (مقاله مرتبط: بیمه حیوانات خانگی)
نشانه‌های پنجه آسیب‌دیده
از رایج‌ترین نشانه‌های پنجه‌های آسیب‌دیده سگ می‌توان به علائم زیر اشاره کرد.
- لنگیدن سگ یا اجتناب از راه رفتن
- لیسیدن یا جویدن پاها
- تیره شدن رنگ پنجه
- تغییر شکل پنجه
- تاول یا قرمزی
- ترشحات خونی
- بوی بد پنجه سگ
درمان پنجه آسیب دیده سگ
در صورتی که متوجه آسیب دیدن پنجه سگ شدید، باید به سرعت به دام‌پزشکی مراجعه کنید. قبل از مراجعه بهتر است در منزل از روش‌های زیر استفاده کنید. روش‌های خانگی درمان پنجه سگ عبارتند از:
- سگ خود را به داخل خانه ببرید. در صورت لزوم حیوان خانگی خود را حمل کنید.
- مانع از راه رفتن سگ شوید.
- پنجه سگ را با آب سرد بشویید یا از کمپرس سرد استفاده کنید. (در صورت سرمازدگی برعکس عمل کنید.)
- مانع لیسیدن پنجه توسط سگ شوید.
- به دام‌پزشک مراجعه کنید و پس از آن آنتی‌بیوتیک‌های مناسب سگ را به طور کامل مصرف کنید. (مقاله مرتبط: آنتی بیوتیک برای سگ)
چند نکته جالب درباره پنجه سگ‌ها
- سگ‌ها به واسطه تعریق پنجه‌های بدن خود را خنک نگه می‌دارند. در صورتی که با پنجه‌های خیس سگ خود مواجه شدید، نگران نباشید و محیط را خنک و آرام کنید.
- پنجه سگ مانند اثر انگشت در انسان‌هاست. همانطور که اثر انگشت هر فردی با فرد دیگر متفاوت است، پنجه هر سگی هم با سگ دیگر متفاوت است.
- شکل و سایز پنجه سگ به شرایط زندگی و ژنتیک او بستگی دارد. فرم پنجه در میان سگ‌های مناطق سردسیر با گرمسیر متفاوت است. همچنین، سگ‌هایی مانند نیوفاندلند و لابرادور رتریور پنجه‌های کشیده دارند که به شنا کردن آن‌ها کمک می‌کند.
- ماساژ دادن پنجه‌ها باعث افزایش گردش خون و خوشحالی سگ می‌شود.
- بازی کردن سگ با پنجه‌هایش، باعث رفع استرس و ایجاد حس آرامش می‌شود.
- پنجه‌های سگ به دلیل وجود برخی از باکتری‌ها بوی شوری، چیپس و پف فیل می‌دهد.
- برخی از افراد پس از فوت سگ، نمادی از پنجه او می‌سازند، زیرا اعتقاد دارند که ارتباط قلبی شدیدی میان انسان و سگ وجود دارد.
- پنجه سگ در کشور چین به عنوان نمادی از شجاعت، پیروزی و تلاش شناخته می‌شود.
نتیجه‌گیری
همان طور که پا قلب دوم انسان است، پنجه‌ها نیز یک عضو بسیار مهمی در بدن سگ هستند. پنجه‌ها به دلیل نداشتن محافظ مانند خز و تماس با سطوح مختلف در معرض آسیب‌دیدگی قرار دارند. درصورتی که پنجه‌های سگ آسی ببینند، فعالیت و تحرک سگ از بین می‌رود و با مشکلاتی مانند چاقی، افسردگی سگ و … روبه‌رو می‌شود. درمان بیماری و زخم پنجه سگ به دلیل برخورد با سطوح کمی دشوار است. به همین دلیل، توصیه می‌شود با روش‌های گفته شده از پنجه‌هایسگخود مراقبت کنید.
سوالات متداول
- چرا باید از پنجه سگ محافظت کنیم؟
پنجه مانند پای انسان یکی از اصلی‌ترین اعضا برای راه رفتن و فعالیت سگ است. - برای محافظت از پنجه سگ باید چه کرد؟
کوتاهی ناخن‌های سگ، شست‌وشوی مداوم، استفاده از موم و کفش مناسب و پیاده‌روی در هوای مناسب به محافظت از پنجه‌ها کمک می‌کند. - چرا باید پنجه‌های سگ را بعد از پیاده‌روی بررسی کنیم؟
گاهی پس از پیاده‌روی خار، تیغ و زباله‌های کوچک درون پنجه گیر می‌کند که باید آن‌ها را خارج کنید. - نشانه‌های پنجه آسیب‌دیده چیست؟
پنجه آسیب‌دیده سرخ، تاول‌زده و خونی است.
