حاملگی معمولا یکی از پر استرس‌ترین مراحل زندگی سگ‌هاست. این استرس در زمان زایمان به اوج می‌رسد. بعد از زایمان، سگ وارد مرحله شیردهی و مراقبت از توله‌هایش می‌شود. این وظیفه شماست که محیط و شرایط رو جوری برای سگ مادر فراهم کنید تا بدون آسیب و مشکل این دوران رو سپری کند. یکی از مسائلی که باید به آن رسیدگی کنید، غذای سگ شیرده است. برای داشتن سگ مادر و توله‌های سالم و شاد، باید یک برنامه منظم برای تغذیه آن‌ها داشته باشید. ما در این مقاله پتسی به شما کمک می‌کنیم تا هر چه بهتر برای این مرحله آماده بشید.
ویژگی‌های غذای سگ شیرده
غذای سگ بعد از زایمان باید هم کیفیت بالایی داشته باشد و هم به راحتی هضم شود. توصیه می‌شود که غذای سگ شیرده حداقل ۲۹ درصد پروتئین، ۱۷ درصد چربی و کمتر از ۵ درصد فیبر را، روزانه برای او تامین کند. در این دوران، سگ برای حفظ سلامت خود و نگهداری از توله‌هایش به کالری زیادتری اجتیاج دارد. موقع انتخاب غذای تجاری، حتما برچسب اجزای آن رو چک کنید. غذایی برای سگ شیرده مناسب است که چند ماده اول آن از گوشت تشکیل شده باشد. غذاهایی که ماده اصلی آن از غلات مثل ذرت باشد، برای سگ شیرده مناسب نیست.
نحوه تغذیه سگ شیرده
همانطور که گفته شد، غذای سگ شیرده باید کیفیت بالایی داشته باشد. نحوه تغذیه هم اندازه کیفیت غذا مهم است، ما روش زیر را به شما توصیه می‌کنیم:
- در هفته اول بعد از تولد توله‌ها، مقدار غذا را ۱/۵ برابر بیشتر کنید.
- در هفته دوم، این مقدار باید ۲ برابر باشد.
- در هفته سوم، غذای سگ شیرده باید به ۳ برابر قبل از حاملگی‌اش برسد.
- از هفته چهارم که توله‌ها خیلی به شیر مادرشان وابسته نیستند، می‌توانید مقدار غذای سگ شیرده را کم کنید. وقتی توله‌ها از شیر گرفته می‌شوند، می‌توان مقدار غذای سگ به حالت معمولی برگردانید.
مراقب باشید که سگ در این مدت وزن کم نکند، اگر این اتفاق افتاد یا با بی اشتهایی سگ مواجه شدید، حتما به دام‌پزشک مراجعه کنید.
نکاتی در مورد تغذیه سگ بعد از زایمان
پس از زایمان، سگ مادر به مراقبت بیشتری نیاز دارد. بهتر است بدانید که رابطه مستقیمی بین غذای سگ شیرده و کیفیت شیر او وجود دارد، یعنی هر چه غذایی که می‌خورد مقوی‌تر باشد، شیری که تولید می‌کند، باکیفیت‌تر است. پس، در این دوران باید تغذیه مناسبی داشته باشد تا سگ و توله‌ها سالم بمانند. در مدتی که سگ مادر به بچه‌هایش شیر می‌دهد، به آب بیشتری هم احتیاج دارد چون بخش زیادی از آب بدنش به خاطر تولید شیر از دست می‌رود.
برای این که در این مدت مشکلی برای سگ و توله‌هایش رخ ندهد، چند نکته مهم زیر را رعایت کنید:
- غذا رو در دسترس و نزدیک او بگذارید تا برای غذا خوردن، توله‌هایش را رها نکند. گاهی سگ‌های مادر برای این که از توله‌ها دور نشوند، دست از غذا خوردن می‌کشند.
- غذاهای خوش طعم برای سگ خود آماده کنید. برای آماده کردن غذاهای موردعلاقه می‌توانید طرز تهیه تشویقی سگ را بیاموزید. همچنین می‌توانید از آب مرغ برای طعم دادن به غذای سگ استفاده کنید.
- همیشه و مخصوصا بلافاصله بعد از زایمان، آب در دسترس سگ قرار دهید. اگر سگ‌تان آب نمی‌خورد، از آب مرغ استفاده کنید تا بدنش دچار کمی آبی نشود و تقویت شود.
- به سگ خود اجازه دهید به اندازه کافی غذا بخورد. غذای سگ شیرده باید ۲ تا ۳ برابر بیشتر باشد تا بتواند شیر کافی برای توله‌هایش تولید کند.
- بهتر است تعداد وعده‌های غذای سگ بعد از زایمان به صورتی باشد که کل روز به غذا دسترسی داشته باشد. تعداد وعده‌های زیاد به هضم بهتر غذا کمک می‌کند.
- توصیه می‌شود از غذای توله سگ برای سگ شیرده استفاده شود، زیرا کالری و قابلیت هضم بالایی دارد.
- به سگ مادر مقدار غذای پیشنهادی روی بسته‌بندی غذای توله سگ بدید، اما این مقدار رو تو کل روز در اختیارش قرار دهید؛ به طوری که همیشه غذا در دسترسش باشد.
- چون سگ مادر به غذای توله سگ عادت ندارد و اگه یکباره غذایش را عوض کنید، دچار ناراحتی معده می‌شود، پس باید کم کم طی ۳ الی ۴ روز غذایش را تغییر بدید.(مقاله مرتبط: تغییر غذای سگ)
- اگر به مادر، غذای خشک می‌دهید، باید مراقب باشید که به قد کافی آب بخورد تا دچار مشکل یبوست سگ نشود.
نحوه انتخاب غذای سگ شیرده
سگ مادر به یک رژیم غذایی متعادل و مقوی برای حفظ سلامتی خود و توله‌هایش نیاز دارد. برای انتخاب غذای مناسب سگ بعد از زایمان، باید به ترکیبات آن دقت کنید. غذاهای حاوی پروتئین حیوانی، انتخاب مناسبی برای سگ شیرده است. همین طور باید غذایی که انتخاب می‌کنید، چربی‌های سالم مثل اسیدهای چرب امگا 3، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی رو به اندازه داشته باشد.
بهتر است به جای تهیه خانگی غذای سگ شیرده، برای تغذیه‌اش از برندهای تجاری استفاده کنید؛ زیرا غذاهایی خانگی از نظر برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی کمبودهایی دارند و ممکن است به خوبی هضم نشوند. توصیه می‌شود برندهای تجاری را انتخاب کنید که روی آن، عبارت استارتر مادر و توله سگ (Mother & Babydog Starter) نوشته شده باشد.
این نوع غذاها معمولا کالری بالاتری نسبت به غذاهای معمولی سگ‌ها دارند و موادی که برای ساخت‌شان به کار می‌رود، از کیفیت بالاتری برخوردار است. این نوع غذاها هم برای سگ باردار و شیرده و هم برای توله سگ‌ها پس از شیرگیری (۳ تا ۱۲ هفتگی) کاملا مناسب است. علاوه بر مواردی که بیان شد، معمولا این غذاها به راحتی هضم می‌شوند.
یک نمونه پیشنهادی برای غذای سگ بعد از زایمان
با این که تغذیه سگ شیرده با غذاهای موجود در بازار توصیه می‌شود، درصورتی که قصد دارید خودتان غذای سگ را آماده کنید، رژیم غذایی زیر را پیشنهاد می‌دهیم. غذایی که در کل روز به او می‌دهید، باید نسبت‌های زیر را رعایت کند و به صورت پخته شده و بدون استخوان باشد:
- حدود ۶۵ تا ۷۵ درصد از استخوان‌های گوشت‌دار خام مثل بال مرغ، دم گاو یا خرگوش.
- حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از منابع جایگزین گوشت مانند کله‌پاچه، روده و یا ماهی خام.
- حدود ۵ درصد گوشت اندام‌های داخلی مخصوصا جگر برای تامین ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها.
- حدود ۵ درصد سبزیجات برگ‌دار تازه (مثل کلم‌پیچ و کدو تنبل) پوره شده و اضافه کردن یک قاشق چایخوری مخمر آبجو (برای تامین ویتامین گروه ب)، یک قاشق غذاخوری روغن گیاهی (برای تامین ویتامین E)، زرده تخم‌مرغ خام (برای تامین ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان ها و پروتئین بیشتر) ویک قاشق غذاخوری ماست (برای تامین پروبیوتیک).
حجم غذای سگ بعد از زایمان
سه تا پنج هفته بعد از زایمان، میزان انرژی که سگ نیاز دارد، ۲ تا ۴ برابر حالت عادی است، زیرا این زمان تولید شیر به اوج می‌رسد. پس باید غذای بیشتری بخورد. بسته به نوع غذایی که انتخاب می‌کنید، تعداد توله‌ها و وزن سگ مادر، ممکن است سگ‌تان به ۲ تا ۳ برابر غذای بیشتری نیاز داشته باشد. بهتر است طبق توصیه پیشنهادی غذایی که برایش خریده‌اید، عمل کنید چون این نوع غذاها مخصوص سگ‌های شیرده فرموله شده‌اند.
تعداد وعده‌های غذای سگ شیرده
تعداد وعده‌های غذای سگ بعد از زایمان به نژاد سگ و تعداد توله‌ها بستگی دارد. سگی که بیشتر از ۴ توله دارد، تبعا به غذا و وعده‌های غذایی بیشتری نسبت به بقیه سگ‌های مادر احتیاج دارد. در دسترس بودن غذا در کل روز برای سگ مادر اهمیت بیشتری نسبت به تعداد وعده‌ها دارد. با این حال معمولا بهتر است برای ۱ تا ۳ هفته اول شیردهی، وعده‌های غذایی روزانه سگ مادر از دو به سه وعده افزایش دهید. هفته چهارم (زمانی که تولید شیر به اوج خودش می‌رسد)، تعداد وعده‌ها باید به چهار وعده در روز برسد.
غذاهای ممنوعه برای سگ بعد از زایمان
برخی از مواد غذایی و طعم‌دهنده‌ها برای سگ ممنوع است و باعث مسمومیت یا حتی مرگ سگ مادر و توله‌ها می‌شود. غذاهای ممنوعه برای سگ عبارت‌اند از:
- شیرین‌کننده مصنوعی زایلیتول
- آووکادو
- الکل
- پیاز و سیر
- قهوه، چای و سایر نوشیدینی‌های کافئین‌دار
- انگور و کشمش
- شیر و محصولات لبنی
- آجیل ماکادمیا
- شکلات
- چربی عضله و استخوان
- خرمالو، هلو و آلو
- تخم‌مرغ خام
- گوشت و ماهی خام
- نمک
- غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
- خمیر مخمر
جمع‌بندی
همین طور که گفته شد، تغذیه عامل مهمی در حفظ سلامتی سگ و مادر توله‌هایش است. مخصوصا چند هفته اول، بسیارحیاتی و تعیین‌کننده است. غذای سگ شیرده باید کالری و کیفیت بالایی داشته باشد تا بتواند نیازهای او رو تامین کند. حتما همه جوانب و نکات گفته شده رو رعایت کنید و نگذارید که سگ مادر از هیچ نظر کمبودی احساس کند. اگر بنا به هر دلیلی سگ‌تان اشتهای کافی رو نداشت یا وزن کم کرد بهتر است به دام‌پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
- چه مواد خوراکی به سگ مادر کمک می‌کند تا شیر بیشتری تولید کند؟
برخی مواد خوارکی مثل شنبلیله، خار مریم و مخمر آبجو و یا استفاده از مکمل روی یا روغن هسته زردآلو می‌توانند تولید شیر در سگ مادر رو بیشتر کنند. - آیا تخم‌مرغ برای سگ شیرده خوب است؟
بله، تخم‌مرغ غذای خوبی برای سگ‌های شیرده بوده و منبعی عالی از پروتئین، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. - بعد از زایمان کی باید به سگم غذا بدهم؟
قبل از این که بخواهید به سگ‌تان غذا بدید، صبر کنید تا بند ناف بیافتد. بعد که اطراف رو تمیز کردید، می‌توانید بهش غذا بدهید. بهتر است اول با وعده‌های کم حجم و کوچک شروع کنید. - بعد از زایمان، سگ مادر بیشتر به چه ویتامین‌هایی نیاز دارد؟
بعد از زایمان، نیاز سگ شیرده به چند ویتامین مختلف بیشتر از بقیه ویتامین‌هاست. این ویتامین‌ها شامل ویتامین A، گروه B و C می‌شود.
